Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

MEB Okul Öncesi Öğretmenleri İçin Etkinlik Kitabında Yer Alan Etkinliklerin Uyarlama Boyutlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 131 - 140, 25.12.2023

Burcu Özkanlı Ertuğrul , Zeynep Kurtulmuş

https://doi.org/10.47479/ihead.1276321

Öz

Bu çalışmanın amacı; Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından okul öncesi öğretmenlerine yönelik hazırlanan MEB Okul Öncesi Öğretmenleri İçin Etkinlik Kitabı’nda yer alan etkinliklerin uyarlama boyutlarının değerlendirilmesidir. 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nda ilk defa açıklanan uyarlamalar ile öğretmenlerin sınıflarındaki özel gereksinimli çocukları eğitim süreciyle bütünleştirebilmesi için uyguladığı etkinliklerin yönteminde, öğrenme sürecinde ve kullanılan materyallerde düzenlemeler yapması beklenmektedir. Araştırmanın amacı doğrultusunda belirlenen alt amaçlara cevap alabilmek için nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın verileri MEB Etkinlik Kitabı’ndan
doküman analizi yöntemiyle toplanmıştır. Toplanan veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen
22 kriterden oluşan “Uyarlama Değerlendirme Kriterleri” doğrultusunda içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırmada eğitim materyalinde yer alan ve uyarlamaya yer verilen 311 etkinlik incelenmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; etkinlik kitabında en sık uyarlama yapılan gereksinim türü ortopedik yetersizlik, en az uyarlama yapılan gereksinim türü ise işitme yetersizliğidir. Uyarlamalarda en sık kullanılan yöntem çocuklara sözel destek sağlanmasıdır. Uyarlamaların 147’si gereksinim türüne uygun, 49’u kısmen uygun ve 115’nin gereksinim türüne uygun olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Uyarlama Okul Öncesi Eğitim Kaynaştırma Eğitimi MEB Etkinlik Kitabı

Kaynakça

  • Anılan, H. ve Kayacan, G. (2015). Sınıf öğretmenlerinin gözüyle kaynaştırma eğitimi gerçeği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 74–90.
  • Arı, M. (2005). Erken çocuklukta gelişim ve eğitimde yeni yaklaşımlar. M. Sevinç (Ed), Türkiye'de erken çocukluk eğitimi ve kalitenin önemi içinde (s. 31-40). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Aydın, D., Tuğluk, M.N. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde öğretimsel uyarlamalara yer verme düzeylerinin belirlenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 47(3), 423–433. doi: 10.7816/ulakbilge-08-47-04
  • Aydın, D. ve Sapsağlam, Ö. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki kaynaştırma uygulamaların incelenmesi. EJERCongress 2019 Bildiri Kitabı, 278-287.
  • Barnett, W. S. ve Ackerman, D. J. (2006) Costs, benefits, and long-term effects of early care and education programs: recommendations and cautions for community developers. Journal of the Community Development Society, 37(2), 86- 100.
  • Bozarslan Malkoç, B. (2010). Eskişehir ilindeki özel anaokullarında çalışan eğiticilerin okul öncesi dönemde kaynaştırma ile ilgili görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  • Bricker, D. (2000). Inclusion: How the scene has changed. Topics in Early Childhood Special Education, 20, 14-19.
  • Bruder, M. B. (2010). Early childhood intervention: A promise to children and families for their future. Exceptional Children, 76(3), 339-355.
  • Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry ve research design: Choosing among five approaches (2th ed.). USA: SAGE Publications.
  • Creswell, J. W. (2012). Educational research: planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Pearson.
  • Diken, İ. H. (2011). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Gökkaya, Y. (2018). Okul öncesi eğitimde kullanılan eğitsel etkinlik uyarlamalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), G.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
  • Gökkaya, Y., ve Duman, G. (2022). Okul öncesi eğitimde kullanılan eğitsel etkinlik uyarlamalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 43-58. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.1056025
  • Guralnick, M. J. (2017). Early ıntervention for children with ıntellectual disabilities: an update. Journal Of Applied Research İn İntellectual Disabilities, 30(2), 211–229. https://doi.org/10.1111/jar.12233
  • Hanline, M. F. (1993). Inclusion of Preschoolers with Profound Disabilities: An Analysis of Children’s Interactions. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 18(1), 28–35. https://doi.org/10.1177/154079699301800105
  • Henninger IV, W. R., ve Gupta, S. S. (2014). How do children benefit from inclusion? In W. R. Henninger IV, S. S. Gupta ve M. E. Vinh (Eds), First steps to preschool inclusion: How to jumpstart your program wide plan. (pp 33-57). Erişim Adresi: http://products.brookespublishing.com/First-Steps-to-Preschool-Inclusion-P762.aspx
  • Kale, M., Dikici-Sığırtmaç, A., Nur, İ., ve Abbak., B. S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimi uygulamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 39-48.
  • Kılıçkaya, A., ve Zelyurt, H. (2015). Okul öncesi programlarında özel gereksinimli bireylerin yer alma durumlarının incelenmesi (1989-2013). Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 200-212.
  • Kılınç, F, Kurtulmuş, Z, Kaynak, K, Bektaş, N . (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin etkinlik planı hazırlama becerilerinin incelenmesi: uyarlama, aile katılımı ve değerlendirme. Trakya Eğitim Dergisi, 11 (1) , 252-266. Doi: 10.24315/tred.700610
  • Kırcaali-İftar, G. (1992). Kaynaştırma becerilerini öz değerlendirme aracı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,5, 119–129.
  • Korkmaz-Ersan, V. D. ve Sönmez-Kartal, M. (2020). Sınıfında özel gereksinimli çocuk bulunan okul öncesi öğretmenlerinin uyarlamalar ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 5 (2), 74-100.
  • Küçük-Doğaroğlu, T., ve Bapoğlu-Dümenci, S. S. (2015). Sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan okul öncesi öğretmenlerin kaynaştırma eğitimi ve erken müdahale hakkındaki görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2(2), 460-473.
  • Lerner, J.W., Lowenthal, B. ve Egan, R.W. (2003) Preschool children with special needs: Children at risk and children with disabilities (2. Baskı). Boston: Pearson Education.
  • Lawrence-Brown, D. (2004) Differentiated instruction: Inclusive strategies for standards based learning that benefit the whole class. American Secondary Education, 32(3), 34-62.
  • Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
  • Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). İlköğretim Okullarındaki Kaynaştırma Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
  • MEB. (2013). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: MEB.
  • MEB. (2019). Bedensel yetersizliği olan bireyler: Aileler için rehber kitapçık. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/04102238_BEDENSEL_YETERSZYLYYY_OLAN_BYR EYLER_TR.pdf. Erişim Tarihi: 09.12.2023
  • MEB. (2019a). Otizm spektrum bozukluğu olan bireyler: Aileler için rehber kitapçık. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/04102533_OTYZM_SPEKTRUM_BOZUKLUYU_OLAN _BYREYLER_TR.pdf. Erişim Tarihi: 09.12.2023
  • MEB. (2019b). Dil ve konuşma bozukluğu olan bireyler: Aileler için rehber kitapçık. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/04102341_DYL_VE_KONUYMA_BOZUKLUYU_OLAN _BYREYLER_TR.pdf. Erişim Tarihi: 09.12.2023
  • MEB. (2019c). Zihinsel yetersizliği olan bireyler: Aileler için rehber kitapçık. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/04102647_ZYHYNSEL_YETERSYZLYYY_OLAN_BYR EYLER_TR.pdf. Erişim Tarihi: 09.12.2023
  • MEB. (2019ç). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan bireyler: Aileler için rehber kitapçık. Erişim Adresi: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_02/04102315_DYKKAT_EKSYKLYYY_VE_HYPERAKTY VYTE_BOZUKLUYU_OLAN_BYREYLER_TR.pdf. Erişim Tarihi: 09.12.2023
  • Oktay, A. (2013). Okul öncesi eğitim ve ilköğretimin çocuğun yaşamında yeri ve önemi. İlköğretime hazırlık ve ilköğretim programları içinde (s. 2-20). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
  • Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018, 7 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 30471). Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm
  • Sandall S. R. ve Schwartz, I. S. (2014). Özel gereksinimli okul öncesi çocukların öğretiminde temel yapı taşları (2. baskıdan Çev. H. Bakkaloğlu). Ankara: Pegem Akademi.
  • Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250. http://doi.org/10.33400/kuje.843306
  • Seery, M. E., Davis, P. M. ve Johnson, L. J. (2000). Seeing eye-to-eye: Are parents and professionals in agreement about the benefits of preschool inclusion? Remedial and Special Education, 21(5), 268-319.
  • Shevlin, M., Winter, E. Ve Flynn, P. (2013) Developing inclusive practice: teacher perceptions of opportunities and constraints in the Republic of Ireland. International Journal of Inclusive Education, 17(10), 1119-1133, https://doi.org/10.1080/13603116.2012.742143
  • Sönmez, N., Alptekı̇n, S. ve Bıçak, B. (2018). Okul öncesı̇ eğı̇tı̇m öğretmenlerı̇nı̇n kaynaştırma eğı̇tı̇mı̇nde öz-yeterlı̇k algıları ve hı̇zmetı̇çı̇ eğı̇tı̇m gereksı̇nı̇mlerı̇: bı̇r karma yöntem çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(4), 22702297. Doi: 10.17240/Aibuefd.2018.18.41844-444422
  • Sucuoğlu, B.ve Kargın, T. (2006). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
  • Temiz, Z. ve Parlak-Rakap, A. (2018). Uyarlama çalışmaları ile kaynaştırma için hazırlanmak. İlköğretim Online, 17, 1738-1750.
  • Tufan, M. ve Yıldırım, Y. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin erken müdahale ve kaynaştırma kavramları hakkındaki bilgi düzeylerinin ve özel gereksinimli çocuklar için yaptıkları öğretimsel uyarlamaların incelenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education CIJE, 2, 1-13.
  • Türkiye İstatistik Kurumu. (2020). İstatistiklerle Çocuk. Erişim Adresi: https://www.tuik.gov.tr/media/announcements/istatistiklerle_cocuk_2021.pdf. Erişim Tarihi: 03.01.2023
  • Wolery, R. A., ve Odom, S. (2000). An administrator's guide to preschool inclusion. Chapel Hill: University of North Carolina, FPG Child Development Center, Early Childhood Research Institute on Inclusion. Erişim Adresi: http://fpg.unc.edu/node/784
  • Yıkmış, A., Aktaş, B., Karabulut, A. H. ve Terzioğlu, N. K. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 1841-1860.
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Okul Öncesi Eğitim
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Burcu Özkanlı Ertuğrul 0000-0002-7145-3301

Zeynep Kurtulmuş 0000-0002-8799-8306

Yayımlanma Tarihi 25 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 3 Nisan 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Özkanlı Ertuğrul, B., & Kurtulmuş, Z. (2023). MEB Okul Öncesi Öğretmenleri İçin Etkinlik Kitabında Yer Alan Etkinliklerin Uyarlama Boyutlarının Değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(2), 131-140. https://doi.org/10.47479/ihead.1276321
 Kapak Resmi İndir
Değerli Meslektaşlarımız,
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 9-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 9-Sayı 2) Aralık 2024 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 itibariyle dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) by Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi içeriği CC BY-NC-SA 4.0. lisansına sahiptir.
by-nc-sa.svg

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) dünyada araştırmacılar, yayıncılar ve bilim insanları tarafından en fazla kullanılan benzerlik yazılımlarından birisi olan iThenticate'i kullanmaktadır.

ithenticate-badge-rec-reverse.jpg


Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) açık erişimli bir dergidir.
Open-Access-logo.png