İlköğretim Fen Öğretiminde Akran Öğretiminin Öğrencilerin Başarısına, Bilgilerin Kalıcılığına ve Tutumuna Etkisi
Yıl 2023,
Cilt: 8 Sayı: 2, 117 - 130, 25.12.2023
Hilal Saat
,
Güldem Dönel Akgül
Öz
Aynı yaş grubuna ait bireylerin eğitim öğretim süreçlerinde birbirleri ile etkileşimleri kaçınılmazdır. Gerek sosyal ilişkilerinde gerek ders süreçlerindeki bu etkileşimin akranlar üzerindeki etkisi araştırmacıların dikkatini çekmiştir. Bu çalışmada akran öğretimi yönteminin öğrencilerin fen bilimleri dersindeki başarı tutum ve bilgilerin kalıcılığına etkisi araştırılmıştır. Çalışma Erzincan’ın Refahiye ilçesinde bir ortaokulda öğrenim gören kırk dört 7.sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerden 22 si 7/A sınıfı deney grubu, 22 si 7/B sınıfı kontrol grubudur. Deney grubunda akran öğretimi yöntemi, kontrol grubunda ise yapılandırmacı yaklaşım uygulanmıştır. Araştırmada ön test son test kontrol gruplu deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Hücre Bölünmelerine Yönelik Akademik Başarı Testi, Fen’e Yönelik Tutum Ölçeği ve Yapılandırılmış Görüşme Formu kullanılmıştır. Başarı testi ve tutum ölçeği çalışma öncesinde ve sonrasında olmak üzere iki kere uygulanmıştır. Ardından deney grubuna akran öğretimi ile ilgili öğrencilerin düşüncelerini analiz etmek için yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Son testlerin ardından 4 hafta sonra aynı başarı testi bilgilerin kalıcılığını ölçmek için iki gruba da tekrar uygulanmıştır. Elde edilen veriler uygun paket programında analiz edilmiştir. Yapılandırılmış görüşme formundaki veriler ise belli kategorilere ayrılmış ve frekans değerleri hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda ulaşılan verilere göre deney ve kontrol grubunun başarı ve tutum değerleri arasında istatistiksel anlamda fark bulunmamaktadır. Deney grubuna uygulanan yapılandırılmış görüşme formuna göre öğrencilerin derse karşı ilgi ve motivasyonlarının arttığı ve dersi daha iyi anladıkları sonucuna ulaşılmıştır
Kaynakça
- Abbott, M. L. (2011). “Understanding educational statistics using Microsoft Excel and SPSS”, John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, New Jersey.
- Akay, G. (2011). “The effect of peer instruction method on the 8th grade students’ mathematics achievement in transformation geometry and attitudes towards mathematics”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Akcabelenli, Ö. (2023). Öğretmen görüşlerine göre akran öğretimi . Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 8 (2) , 29-42. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ijolt/issue/79366/1333184.
- Akıncı, S. (1998). “Keman Eğitimine, "Öğrenmenin Geliştirilmesini Sağlayan Koşullar" Açısından Bakışı”. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7, 1-10.
- Aktaş, V. (2023). “Akran öğretimi yönteminin ve 3D yazıcı kalem teknolojisinin 7. sınıf öğrencilerinin matematik dersi akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- Allison, T. M. H. (2012). “The impact of classroom performance system-based instruction with peer instruction upon student achievement and motivation in eighth grade math students”, Unpublished Doctoral Dissertation, Liberty University, Lynchburg, VA.
- Alp, H. (2016). “Okul öncesi dönemdeki çocukların saldırgan davranışları ve sosyalleşme süreçlerine akran eğitimi ve oyun etkinliklerinin etkisi”. International Journal of Social Sciences and Education Research.
- Bulut, B. (2016). “Ortaokul sosyal bilgiler dersine akran öğretimi metodunun etkiliğinin değerlendirilmesi”,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
- Cohen, L., and Mannion, L. (1994). Research methods in education, Rout Ledge, London and New York.
- Cortright, N.R., Colins, H.L. and Di Carlo, S.E. (2005). Peer instruction enhanced meaningful learning: ability to solve novel problems. Advances Physiology Education. 29,107-111.
- Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (2nd Edition). Los Angeles: SAGE Publications.
- Crouch, C. H. and Mazur, E. (2001). Peer instruction: Ten years of experience and results. American Journal of
Physics. 69, 970–977.
- Demirel, F. (2013). Akran Eğitiminin Matematik Dersinde Kullanımının Öğrenci Tutumu, Başarısı ve Bilgi Kalıcılığına Etkisi. Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mayıs 2013 sayfa 153.
- Doğan D. G. ve Ulukol B.(2010). Ergenlerin Sigara İçmesini Etkileyen Faktörler ve Sigara Karşıtı İki Eğitim Modelinin Etkinliği. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi (2010)
- Doğru, M. (2013). The effects of peer instruction on the success, motivation and decision- making styles of primary seventh grade students, International Journal of Academic Research, 5(5), 299-304.
- Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. 3. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ergin, S. , Oktay, Ö. & Şen, A. İ. (2019). An Application of Peer Learning in the Heat and Temperature Unit .
Kastamonu Eğitim Dergisi , 27 (3) , 1197-1208 . DOI: 10.24106/kefdergi.2915.
- Eryılmaz, H. (2004). The effect of peer ınstruction on high school students’ achievement and attitudes toward physics. Yayımlanmamış Doktora Tezi, ODTU, Ankara.
- Fraenkel, J. R. ve Wallen, N.E. (2005). How to design and evaluate research in education(sixth edition). The Mc GrawHill.
- Gök, T. (2018). Akran Öğretimi Yöntemiyle Öğrencilerin Kavram Öğrenme ve Problem Çözme Başarısının
Değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(1), 18-32.
- Gülçek, N. (2015). Öğretmen adaylarının ideal gazlar konusundaki fen başarısına akran öğretiminin etkisi, İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Malatya.
- Hasançebi, B., Terzi, Y. ve Küçük, Z. (2020). Madde güçlük indeksi ve madde ayırt edicilik indeksine dayalı çeldirici analizi, Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10 (1), 224-240.
- Mirzeoğlu D. , Munusturlar S. ve Çelen A. (2014). Akran Öğretimi Modelinin Akademik Öğrenme Zamanına ve
Voleybol Becerilerinin Öğrenimine Etkisi, Spor Bilimleri Dergisi
- Oğuz, M. (2002). İlköğretim fen bilgisi dersinde yaratıcı problem çözme yönteminin başarıya ve tutuma etkisi. (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Oktay, Ö. (2017). Fizik öğretiminde akran öğretimi. A. İ. Şen, & A. Akdeniz (Edt), Fizik Öğretimi (sf. 325-356).
Ankara: Pegem Akademi.
- Özcan, O. (2017). Akran öğretimi yöntemiyle asitler ve bazlar konusunun 12.sınıflarda öğretimi: Bir eylem araştırması, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Saraç, H. (2018). Fen Bilimleri Dersi ‘Maddenin Değişimi’ Ünitesi İle İlgili Başarı Testi Geliştirme: Geçerlik ve
Güvenirlik Çalışması, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 416-445.
- Suppapittayaporn, D., Emarat, N. ve Arayathanitkul, K. (2010). The effectiveness of peer instruction and structured inquiry on conceptual understanding of force and motion: A case study from Thailand. Research in Science & Technological Education, 28(1), 63-79.
- Şekercioğlu A. ve Demirci N. (2009). Öğrencilerin Elektrik ve Manyetizma Konularında Sahip Oldukları Ön Bilgi ve Kavram Yanılgılarının Belirlenmesi, Türk Fen Eğitimi Dergisi. 1 (2), 322-335.
- Şekercioğlu, A. (2011). Akran öğretimi yönteminin öğretmen adaylarının elektrostatik konusundaki kavramsal
anlamalarına ve tutumlarına etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü, Balıkesir.
- Şimşek, Ö. ve Yeşiloğlu, Ö. (2014). Akran öğretimi yönteminin elektrik kavramlarının öğrenimi ve bilimsel süreç
becerilerinin kazanımı üzerine etkisi, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 72-94.
- Tabachnick, B. G. and Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.)”. Boston: Pearson Education.
- Tan, E. (2019). Ortaöğretim 7.sınıf ışık konularında akran öğretiminin uygulanması, Yayınlanmamış doktora tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Tokgöz, S.S. (2007). The effect of peer ınstruction on sixth grade students’ science achievement and attitudes. Yayımlanmamış Doktora Tezi, ODTU, Ankara.
- Töman,U. (2018). Akran Öğretimi Tekniğinin 6. Sınıf Öğrencilerinin Vücudumuzdaki Sistemler Ünitesine Yönelik
Başarı Düzeylerine Etkisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22 (3) , 1727-1740.
- Türkmenoğlu M. ve Baştuğ M. (2017). İlkokulda Akran Öğretimi Aracılığıyla Okuma Güçlüğünün Giderilmesi,
Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 5 (3), 36-66.
- Yayla, K. (2017). Mıknatıslar ve akımın manyetik etkisi konusunun öğrenilmesinde akran öğretimi yönteminin
etkililiğinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
- Yavuz, O. C. (2014). Web tabanlı akran ve öz değerlendirme sistemi ile zenginleştirilmiş akran öğretiminin 7. sınıf rasyonel sayılar konusunda öğrencilerin başarı ve tutumlarının üzerine etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
- Yeşiloğlu, Ö. (2015). Lise düzeyinde elektrikle ilgili kavramların öğretimi üzerine akran öğretimi yönteminin etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Yeşiloğlu, Ö., Karaca, S. ve Şimşek, Ö. (2017). Akran Öğretimi Yönteminin Ortaokul Öğrencilerinin Fen Ve Teknoloji Dersindeki Başarısına Etkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (41), s. 309-320.
- Yıldırım, T. (2017). Lise düzeyinde çözeltiler konusunun öğretiminde akran öğretimi yönteminin etkinliğinin
incelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
- Yıldırım, T. ve Canpolat, N. (2019). Lise düzeyinde çözeltiler konusunun öğretiminde akran öğretimi yönteminin
etkililiğinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 127-147.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, T. (2019). Programlama öğretiminde akran öğretimi yönteminin öğrencilerin derse karşı tutum, akademik başarı ve programlama özyeterliklerine etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.