Research Article
ZİHİNSEL YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ VE NORMAL ÇOCUĞA SAHİP EBEVEYNLERİN PROBLEMLERİYLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ
Abstract
Bu çalışmada, zihinsel yetersizlikten etkilenmiş ve
normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin günlük yaşamlarında
karşılaştıkları problemler ve bu problemlerle başa çıkma yöntemlerini
belirlemek amaçlanmıştır. Nitel olarak tasarlan çalışmada, çalışma grubu 7-14
yaş aralığındaki zihinsel yetersizlikten etkilenmiş çocuğa sahip 35 anne-baba
ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip 35 anne-baba olmak üzere toplam 140
ebeveynden oluşmuştur. Verilerin toplanmasında yarı yapılandırılmış görüşme
formu kullanılmış, görüşme
kayıtları içerik analiziyle analiz edilmiştir. Bulgular temalar halinde ele
alınmış ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak; zihinsel
yetersizlikten etkilenmiş çocuğa
sahip ebeveynlerin çocuklarının geleceğiyle ilgili yoğun kaygı yaşadıkları,
günlük yaşamlarında aile içi olumsuz ilişkiler, maddi kaygılar ve çocukların
engeline ilişkin problemlerle karşılaştıkları, normal gelişim gösteren çocuğa
sahip ebeveynlerin ise en çok çocuklarının eğitimi ve aile içi iletişim
konusunda problem yaşadıkları belirlenmiştir. Zihinsel
yetersizlikten etkilenmiş çocuğa
sahip ebeveynlerin problemleriyle başa çıkma tarzlarının kısmen işe yaradığı ve
bu konuda sosyal, psikolojik, maddi ve dini desteğe gereksinimleri olduğu
belirlenmiştir.
References
- Akkök F. (1997), Bayan Perşembeler, Ankara: METU.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu & S., Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Altuğ Özsoy, S., Özkahraman, Ş. & Çallı, F. (2006). Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadıkları Güçlüklerin İncelenmesi, Aile ve Toplum, 3 (9), 69-77.
- Ardıç, A. (2010). Özel Gereksinimli Çocuk ve Aile, A. Cavkaştar (Ed.). Özel Eğitimde Aile Eğitimi ve Rehberliği (s.19-49). Ankara: Maya.
- Aysan, F. & Özben, Ş. (2007). Engelli Çocuğu Olan Anne Babaların Yaşam Kalitelerine İlişkin Değişkenlerin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-6.
- Bilal, E., Dağ, İ. (2005), “Eğitilebilir Zihinsel Engelli Olan ve Olmayan Çocukların Annelerinde Stresi Stresle Başa Çıkma ve Kontrol Odağının Karşılaştırılması”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (2), 56-68.
- Burcu, E. (2006). Özürlülük Kimliği ve Etiketlemenin Kişisel ve Sosyal Söylemleri, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-83.
- Carpenter, B. (2000). Sustaining The Family: Meeting The Needs of Families of Children With Disabilities, British Journal of special Education, 27(3), 135-143.
- Cavkaytar, A. (2010). Toplum ve Aile, A. cavkaytar, A. Ardıç, F. Özbey, M. Sönmez, O. Özdemir, V. Aksoy, A. Cavkaytar (Ed.), Özel Eğitimde Aile Eğitimi ve Rehberliği. Ankara: Maya Akademi.
- Coşkun, Y. & Akkaş, G. (2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri ile Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 213–227.
- Cummings, S. T, Bayley, H. C. & Rie, H. E. (1996). Effect of the Child’s Defiency on The Mother: A Study of Mothers of Mentally Retarded, Chronically Ill and Neurotic Children, American Journal of Orthopsychiatry, 36, 595-608.
- Durukan, İ., Erdem, M., Tufan, A. E. & Türkbay, T. (2010). Otistik Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Annelerindeki Baş Etme Tutumları ve Depresyon ile Anksiyete Düzeyleriyle İlişkisi, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (2), 75-82.
- Er, M. (2006). Çocuk, Hastalık, Anne-Babalar ve Kardeşler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49, 155-168.
- Gören, A.B. (2015). Down Sendromlu Çocuğa Sahip Annelerin Destek İhtiyaçlarının ve Destek Kaynaklarının Belirlenmesi, İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 651-673.
- Harris, H. (2008). Meeting the Needs of Disabled Children and Their Families: Some Messages From The Literature, Child Care in Practice, 14(4), 355-369.
- Hastings, R.P., Thomas, H. & Delwiche, G. (2002). Brief Report Grand Parentsupport For Families of Children With Down’s Syndrome, Journal Applied Research in Intellectual Disabilities, 15, 97-104.
- Kaner, S. (2004). Engelli Çocukları Olan Ana-Babaların Algıladıkları Stres, Sosyal Destek ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Projesi, No: 2001-0901-007.
- Kara, E. (2008). Zihinsel Engelli Çocukları Olan Ailelerin Çocuklarının Durumunu Dinî Açıdan Değerlendirmeleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 26 (26-27), 317-331.
- Karadağ, G. (2009). Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Yaşadıkları Güçlükler İle Aileden Algıladıkları Sosyal Destek ve Umutsuzluk Düzeyleri, TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 315-322.
- Keskin, G., Bilge, A., Engin, E. & Dülgerler, Ş. (2010). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Kaygı, Anne-Baba Tutumları ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 30-37.
- Lafçı, D., Öztunç, G. & Alparslan, N. (2014). Zihinsel Engelli Çocukların (Mental Retardasyonlu Çocukların) Anne ve Babalarının Yaşadığı Güçlüklerin Belirlenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 723-735.
- Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H., Akın, R. & Gökçay, E. (2003). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 45 (2), 156-64.
- Park, S. Y., Glidden, L. M. & Shin, J. Y. (2010). Structural and Functional Aspects of Social Support For Mothers of Children With and Without Cognitive Delays in Vietnam, Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 23 (1), 38-51.
- Reichman, N.E., Corman, H. & Noonan, K. (2008). Impact of Child Disability on The Family, Matern Child Health, 12, 679-683.
- Sarı, H.Y. (2007). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Dergisi, 11(2), 1-7.
- Sarıhan, C. (2007). Engelli Çocuğa Sahip Olan ve Olmayan Annelerin Aile İşlevleri ile Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Sencar, B. (2007), Otistik Çocuğa Sahip Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek ve Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Sucuoğlu, B. (2009). Zihin Engeli Tanımları Sınıflandırma ve Yaygınlık, B. Sucuoğlu (Ed.) Zihin Engelliler ve Eğitimleri (2. Baskı) s. 48-84. Ankara: Kök Yayıncılık.T.C. Resmî Gazete, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 31 Mayıs 2006. Sayı:26184, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
- Yaman, E. & Atasayar, M. (2014). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Çocuklarını Kabullenme Düzeylerinin İncelenmesi, Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 4 (2), 171-184.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin.
- Yıldırım, F. & Conk, Z. (2005). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Anne/Babaların Stresle Başa Çıkma Tarzlarına ve Depresyon, Düzeylerine Planlı Eğitimin Etkisi, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 1-10.
- Yurdakul, A. & Girli, A. (1999). Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Sosyal Destek Örüntüleri ve Bunun Psikolojik Sağlık İle İlişkisi, İlkışık Dergisi, 1–5.
Year 2019,
Volume: 4 Issue: 1, 37 - 52, 30.06.2019
Abstract
References
- Akkök F. (1997), Bayan Perşembeler, Ankara: METU.
- Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu & S., Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Altuğ Özsoy, S., Özkahraman, Ş. & Çallı, F. (2006). Zihinsel Engelli Çocuk Sahibi Ailelerin Yaşadıkları Güçlüklerin İncelenmesi, Aile ve Toplum, 3 (9), 69-77.
- Ardıç, A. (2010). Özel Gereksinimli Çocuk ve Aile, A. Cavkaştar (Ed.). Özel Eğitimde Aile Eğitimi ve Rehberliği (s.19-49). Ankara: Maya.
- Aysan, F. & Özben, Ş. (2007). Engelli Çocuğu Olan Anne Babaların Yaşam Kalitelerine İlişkin Değişkenlerin İncelenmesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 1-6.
- Bilal, E., Dağ, İ. (2005), “Eğitilebilir Zihinsel Engelli Olan ve Olmayan Çocukların Annelerinde Stresi Stresle Başa Çıkma ve Kontrol Odağının Karşılaştırılması”, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 12 (2), 56-68.
- Burcu, E. (2006). Özürlülük Kimliği ve Etiketlemenin Kişisel ve Sosyal Söylemleri, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 23(2), 61-83.
- Carpenter, B. (2000). Sustaining The Family: Meeting The Needs of Families of Children With Disabilities, British Journal of special Education, 27(3), 135-143.
- Cavkaytar, A. (2010). Toplum ve Aile, A. cavkaytar, A. Ardıç, F. Özbey, M. Sönmez, O. Özdemir, V. Aksoy, A. Cavkaytar (Ed.), Özel Eğitimde Aile Eğitimi ve Rehberliği. Ankara: Maya Akademi.
- Coşkun, Y. & Akkaş, G. (2009). Engelli Çocuğu Olan Annelerin Sürekli Kaygı Düzeyleri ile Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişki, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 213–227.
- Cummings, S. T, Bayley, H. C. & Rie, H. E. (1996). Effect of the Child’s Defiency on The Mother: A Study of Mothers of Mentally Retarded, Chronically Ill and Neurotic Children, American Journal of Orthopsychiatry, 36, 595-608.
- Durukan, İ., Erdem, M., Tufan, A. E. & Türkbay, T. (2010). Otistik Spektrum Bozukluğu Olan Çocukların Annelerindeki Baş Etme Tutumları ve Depresyon ile Anksiyete Düzeyleriyle İlişkisi, Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17 (2), 75-82.
- Er, M. (2006). Çocuk, Hastalık, Anne-Babalar ve Kardeşler, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49, 155-168.
- Gören, A.B. (2015). Down Sendromlu Çocuğa Sahip Annelerin Destek İhtiyaçlarının ve Destek Kaynaklarının Belirlenmesi, İnsan ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 4 (3), 651-673.
- Harris, H. (2008). Meeting the Needs of Disabled Children and Their Families: Some Messages From The Literature, Child Care in Practice, 14(4), 355-369.
- Hastings, R.P., Thomas, H. & Delwiche, G. (2002). Brief Report Grand Parentsupport For Families of Children With Down’s Syndrome, Journal Applied Research in Intellectual Disabilities, 15, 97-104.
- Kaner, S. (2004). Engelli Çocukları Olan Ana-Babaların Algıladıkları Stres, Sosyal Destek ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Projesi, No: 2001-0901-007.
- Kara, E. (2008). Zihinsel Engelli Çocukları Olan Ailelerin Çocuklarının Durumunu Dinî Açıdan Değerlendirmeleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 26 (26-27), 317-331.
- Karadağ, G. (2009). Engelli Çocuğa Sahip Annelerin Yaşadıkları Güçlükler İle Aileden Algıladıkları Sosyal Destek ve Umutsuzluk Düzeyleri, TAF Preventive Medicine Bulletin, 8(4), 315-322.
- Keskin, G., Bilge, A., Engin, E. & Dülgerler, Ş. (2010). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Anne-Babaların Kaygı, Anne-Baba Tutumları ve Başa Çıkma Stratejileri Açısından Değerlendirilmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 30-37.
- Lafçı, D., Öztunç, G. & Alparslan, N. (2014). Zihinsel Engelli Çocukların (Mental Retardasyonlu Çocukların) Anne ve Babalarının Yaşadığı Güçlüklerin Belirlenmesi, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 723-735.
- Özşenol, F., Işıkhan, V., Ünay, B., Aydın, H., Akın, R. & Gökçay, E. (2003). Engelli Çocuğa Sahip Ailelerin Aile İşlevlerinin Değerlendirilmesi, Gülhane Tıp Dergisi, 45 (2), 156-64.
- Park, S. Y., Glidden, L. M. & Shin, J. Y. (2010). Structural and Functional Aspects of Social Support For Mothers of Children With and Without Cognitive Delays in Vietnam, Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 23 (1), 38-51.
- Reichman, N.E., Corman, H. & Noonan, K. (2008). Impact of Child Disability on The Family, Matern Child Health, 12, 679-683.
- Sarı, H.Y. (2007). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ailelerde Aile Yüklenmesi, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Dergisi, 11(2), 1-7.
- Sarıhan, C. (2007). Engelli Çocuğa Sahip Olan ve Olmayan Annelerin Aile İşlevleri ile Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi.
- Sencar, B. (2007), Otistik Çocuğa Sahip Ailelerin Algıladıkları Sosyal Destek ve Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Sucuoğlu, B. (2009). Zihin Engeli Tanımları Sınıflandırma ve Yaygınlık, B. Sucuoğlu (Ed.) Zihin Engelliler ve Eğitimleri (2. Baskı) s. 48-84. Ankara: Kök Yayıncılık.T.C. Resmî Gazete, MEB Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği. 31 Mayıs 2006. Sayı:26184, Ankara: Başbakanlık Basımevi.
- Yaman, E. & Atasayar, M. (2014). Zihinsel Engelli Çocuğu Olan Ebeveynlerin Çocuklarını Kabullenme Düzeylerinin İncelenmesi, Uluslararası Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 4 (2), 171-184.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin.
- Yıldırım, F. & Conk, Z. (2005). Zihinsel Yetersizliği Olan Çocuğa Sahip Anne/Babaların Stresle Başa Çıkma Tarzlarına ve Depresyon, Düzeylerine Planlı Eğitimin Etkisi, C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 1-10.
- Yurdakul, A. & Girli, A. (1999). Engelli Çocuğu Olan Ailelerin Sosyal Destek Örüntüleri ve Bunun Psikolojik Sağlık İle İlişkisi, İlkışık Dergisi, 1–5.
There are 32 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Studies on Education |
| Journal Section | Online First |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2019 |
| Submission Date | December 4, 2018 |
| Published in Issue | Year 2019Volume: 4 Issue: 1 |
Dear Colleagues,
We are very pleased to announce that the latest issue of IHEAD (Vol. 9- Iss. 1) has been released. We kindly want to express our speacial thanks to the editorial board members, reviewers, and authors for their invaluable contribution to this issue. Also, we are delighted to announce that the next issue (Vol. 9- Iss. 2) of the IHEAD will be available online in December, 2024. As of January, 2024, IHEAD has been accepting submissions in English along with Turkish. Handling your papers within the scope education for the next issue will be a great pleasure for us. Many thanks in advance for your contributions.
Editorial Board
Ihlara Journal of Educational Research (IHEAD) by Education Faculty of Aksaray University is licensed under CC BY-NC-SA 4.0. To view a copy of this license,visit http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) uses iThenticate, one the most trusted plagiarism checkers by the world’s top researchers, publishers, and scholars.
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) is an open-access journal.
