Research Article
CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE ORTAOKUL FEN DERSLERİ ÖĞRETİM PROGRAMLARINDA YER ALAN FİZİK KONULARININ KARŞILAŞTIRILMALI İNCELENMESİ
Abstract
Fen dersleri, farklı adlarla yer almış olsa bile Türkiye Cumhuriyetinin ilk programı olan 1924 programından beri tüm ilkokul ve ortaokul programlarında yer almıştır. Bu araştırmada Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze kadar uygulanan 1924, 1931, 1938, 1949, 1977, 1992, 2000, 2005, 2013 ve 2018 ortaokul Fen dersleri programlarında yer alan fizik konuları karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Bu araştırmada nitel araştırmada veri toplama yöntemlerinden biri olan doküman incelenmesine başvurulmuş olup veriler 1924-2018 yılları arasında okutulan ortaokul Fen dersleri programlarından elde edilmiştir. Bu veriler tablolar yardımıyla sunulmuş ve konular karşılaştırmalı olarak tartışılmıştır. Araştırma sonunda fizik konularının Cumhuriyet tarihinin ilk, ortaokul programı olan 1924 Programı’ndan beri fen programlarının içinde önemli ölçüde yer aldığı tespit edilmiştir. Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze kadar uygulanmış olan programlar içinde 2005 programı, en kapsamlı ve en gelişmiş program özelliği taşımaktadır. 2005 programında kazanımlar ayrıntılı olarak açıklanmış, örnek etkinliklere ve çözümlü örneklere yer verilmiştir. Fizik konularının içeriği açısından en ağır ve yoğun programın 1992 programı olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte kuvvet-hareket ve elektrik ile ilgili fizik konularına bütün programlarda yer verilirmiştir. Isı ve sıcaklık ile ilgili konulara 2000, ışık ve ses ile ilgili konulara ise 1931 ve 2000 programlarında yer verilmemiştir.
References
- Akyüz, Y. (2011). Türk eğitim tarihi (20. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Anonim (1936). İlkokul programlarının vasıfları, cumhuriyet devrindeki ilk üç program. Kültür,57,3-6.
- Baymur, F. (1936). İlkmektep eşya tedrisatının tarihçesi. Yeni Kültür, 1, 2–4.
- Batı, K. (2013). 2005 ve 2013 fen programları ve felsefi temelleri üzerine. https://tedmem.org/blog/2005-ve-2013-fen-programlari-ve-felsefi-temelleri-uzerine adresinden 6 Ekim 2020 tarihinde edinilmiştir.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Cicioğlu, H. (1982). Türkiye cumhuriyetinde ilk ve ortaöğretim:Tarihi gelişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
- Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri. H. Özcan (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799–825.
- Dindar, H. ve Taneri, A. (2011). MEB’in 1968, 1992, 2000 ve 2004 yıllarında geliştirdiği fen programlarının amaç, kavram ve etkinlik yönünden karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 363–378.
- Durmuş, Z. Ö. (2013). Cumhuriyet dönemi fen eğitimi dokümanlarında bilim konusundaki değişim: Tarihsel yorumlamacı bir içerik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ergün, M. (2011). Eğitim ve Kalkınma. 3.Sosyal Bilimler Sempozyumu. “Bölgesel Kalkınmada Eğitimin Rolü” 12 Mayıs 2011, Dicle Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Merkezi, Diyarbakır.
- Fer, S. (2005). 1923 yılından günümüze cumhuriyet dönemi ilköğretim programları üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7–9 Aralık 2005, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi ve Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, İstanbul.
- Günkör, C. (2017). Eğitim ve Kalkınma İlişkisinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi. 3(1),14-3.
- Hesapçıoğlu, M.(2009). Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Eğitim Politikası ve Felsefesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 29, 121-138.
- Oğuzkan, T. (1983). Cumhuriyet döneminde eğitim içinde orta dereceli genel öğretim kurumlarının gelişmesi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özalp, R. ve Ataünal, A. (1983). Cumhuriyet döneminde eğitim içinde milli eğitimde kongreler ve şuralar. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özdemir, M. (1988). Bugünkü fen eğitim-öğretimi ve yeni bir model teklifi. Türk Yurdu. 9(23), 11-13.
- Kalaycı, N. (2004). Cumhuriyet döneminde ilköğretim hükümet programları ve uygulamalar (2. baskı). İstanbul: MEB Yayınları.
- Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kültür Bakanlığı. (1938). 1938 Ortaokul programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
- Maarif Vekaleti. (1930). 1924 Ortamektep müfredat programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Maarif Vekaleti. (1931). 1931 Ortamektep müfredat programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
- MEB. (1949). 1949 ortaokul programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (1995). 1992 ilköğretim okulu II. kademe programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (2000). İlköğretim okulu fen bilgisi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEGSB. (1988). 1977 ortaokul programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- MEB. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
- MEB. (2018). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
- Özcan, H. ve Koştur, H.İ. (2019). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Özel Amaçlar ve Alana Özgü Beceriler Bakımından İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi.9(1), 138-151.
- Özinönü, A.K. (1975). Türk orta öğretimi fen müfredatında değişme ve eğilimler. X. Bilim Kongresi Bilim Adamı Yetiştirme Grubu Tebliğleri, 29 Eylül-1 Ekim 1975, Ankara. Sağlamer, E. (1996). Fen bilgisi programı. Çağdaş Eğitim Dergisi, 21(218), 3-5.
- Taş, U. ve Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de Eğitimin Kalkınma Üzerindeki Rolü ve Eğitim Yatırımlarının Geri Dönüş Oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 155-186.
- Tazebay, A. (1992). Cumhuriyet döneminde ilkokul programları. Milli Eğitim Dergisi, 85, 47–49.
- Tunç, T. ve Akçam, H. K. (2008). Cumhuriyetten günümüze ilkokul programlarında fen derslerinin konuları. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1–3 Eylül 2008, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
- Tunç, T. ve Tuğluoğlu, F. (2013). 1926 müfredatına göre yazılan eşya dersleri kitaplarının eğitsel ve görsel tasarım yönünden analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 79–101.
- Tuğluoğlu, F. ve Tunç, T. (2010). 1926 ilk mektep müfredat programı ve cumhuriyet dönemi eğitiminin ekonomik hedefleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 76, 55–95.
- Yaz, Ö.V., Yüzbaşıoğlu, M.K. ve Kurnaz, M.A.(2019). Fen Bilimleri Dersi 2000 Yılı ve Sonrası Öğretim Programlarının Konu/Öğrenme Alanlarının Değişimlerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi. Uluslararası Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Kongresi, 12-14 Nisan 2019, İzmir.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yörük, N. ve Seçken, N. (2011). Cumhuriyet Döneminde Uygulanan Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programlarının Derlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2) 7-34.
Year 2020,
Volume: 5 Issue: 2, 294 - 326, 30.12.2020
Abstract
References
- Akyüz, Y. (2011). Türk eğitim tarihi (20. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Anonim (1936). İlkokul programlarının vasıfları, cumhuriyet devrindeki ilk üç program. Kültür,57,3-6.
- Baymur, F. (1936). İlkmektep eşya tedrisatının tarihçesi. Yeni Kültür, 1, 2–4.
- Batı, K. (2013). 2005 ve 2013 fen programları ve felsefi temelleri üzerine. https://tedmem.org/blog/2005-ve-2013-fen-programlari-ve-felsefi-temelleri-uzerine adresinden 6 Ekim 2020 tarihinde edinilmiştir.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. K., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Cicioğlu, H. (1982). Türkiye cumhuriyetinde ilk ve ortaöğretim:Tarihi gelişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.
- Creswell, J. W. (2017). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri. H. Özcan (Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
- Deveci, İ. (2018). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799–825.
- Dindar, H. ve Taneri, A. (2011). MEB’in 1968, 1992, 2000 ve 2004 yıllarında geliştirdiği fen programlarının amaç, kavram ve etkinlik yönünden karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 363–378.
- Durmuş, Z. Ö. (2013). Cumhuriyet dönemi fen eğitimi dokümanlarında bilim konusundaki değişim: Tarihsel yorumlamacı bir içerik analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Ergün, M. (2011). Eğitim ve Kalkınma. 3.Sosyal Bilimler Sempozyumu. “Bölgesel Kalkınmada Eğitimin Rolü” 12 Mayıs 2011, Dicle Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Merkezi, Diyarbakır.
- Fer, S. (2005). 1923 yılından günümüze cumhuriyet dönemi ilköğretim programları üzerine bir inceleme. Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikaları Sempozyumu, 7–9 Aralık 2005, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi ve Başbakanlık Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, İstanbul.
- Günkör, C. (2017). Eğitim ve Kalkınma İlişkisinin İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi. 3(1),14-3.
- Hesapçıoğlu, M.(2009). Türkiye’de Cumhuriyet Döneminde Eğitim Politikası ve Felsefesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi. 29, 121-138.
- Oğuzkan, T. (1983). Cumhuriyet döneminde eğitim içinde orta dereceli genel öğretim kurumlarının gelişmesi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özalp, R. ve Ataünal, A. (1983). Cumhuriyet döneminde eğitim içinde milli eğitimde kongreler ve şuralar. İstanbul: MEB Yayınları.
- Özdemir, M. (1988). Bugünkü fen eğitim-öğretimi ve yeni bir model teklifi. Türk Yurdu. 9(23), 11-13.
- Kalaycı, N. (2004). Cumhuriyet döneminde ilköğretim hükümet programları ve uygulamalar (2. baskı). İstanbul: MEB Yayınları.
- Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
- Kültür Bakanlığı. (1938). 1938 Ortaokul programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
- Maarif Vekaleti. (1930). 1924 Ortamektep müfredat programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
- Maarif Vekaleti. (1931). 1931 Ortamektep müfredat programı. İstanbul: Devlet Matbaası.
- MEB. (1949). 1949 ortaokul programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (1995). 1992 ilköğretim okulu II. kademe programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (2000). İlköğretim okulu fen bilgisi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEGSB. (1988). 1977 ortaokul programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
- MEB. (2006). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı ve kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü.
- MEB. (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
- MEB. (2018). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu.
- Özcan, H. ve Koştur, H.İ. (2019). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı Kazanımlarının Özel Amaçlar ve Alana Özgü Beceriler Bakımından İncelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi.9(1), 138-151.
- Özinönü, A.K. (1975). Türk orta öğretimi fen müfredatında değişme ve eğilimler. X. Bilim Kongresi Bilim Adamı Yetiştirme Grubu Tebliğleri, 29 Eylül-1 Ekim 1975, Ankara. Sağlamer, E. (1996). Fen bilgisi programı. Çağdaş Eğitim Dergisi, 21(218), 3-5.
- Taş, U. ve Yenilmez, F. (2008). Türkiye’de Eğitimin Kalkınma Üzerindeki Rolü ve Eğitim Yatırımlarının Geri Dönüş Oranı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 155-186.
- Tazebay, A. (1992). Cumhuriyet döneminde ilkokul programları. Milli Eğitim Dergisi, 85, 47–49.
- Tunç, T. ve Akçam, H. K. (2008). Cumhuriyetten günümüze ilkokul programlarında fen derslerinin konuları. 17. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 1–3 Eylül 2008, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya.
- Tunç, T. ve Tuğluoğlu, F. (2013). 1926 müfredatına göre yazılan eşya dersleri kitaplarının eğitsel ve görsel tasarım yönünden analizi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 79–101.
- Tuğluoğlu, F. ve Tunç, T. (2010). 1926 ilk mektep müfredat programı ve cumhuriyet dönemi eğitiminin ekonomik hedefleri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 76, 55–95.
- Yaz, Ö.V., Yüzbaşıoğlu, M.K. ve Kurnaz, M.A.(2019). Fen Bilimleri Dersi 2000 Yılı ve Sonrası Öğretim Programlarının Konu/Öğrenme Alanlarının Değişimlerinin Karşılaştırmalı İncelenmesi. Uluslararası Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Kongresi, 12-14 Nisan 2019, İzmir.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yörük, N. ve Seçken, N. (2011). Cumhuriyet Döneminde Uygulanan Ortaöğretim Kimya Dersi Öğretim Programlarının Derlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 13(2) 7-34.
There are 39 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Studies on Education |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 30, 2020 |
| Submission Date | October 8, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020Volume: 5 Issue: 2 |
Cited By
THE ACHIEVEMENTS LEVELS OF ELEMENTARY SCHOOL STUDENTS IN THE SCIENCE CURRICULUM ON THE SUBSTANCE AND ITS NATURE: AN ANALYSIS THROUGH THE REVISED BLOOM'S TAXONOMY
International Journal Of Turkish Literature Culture Education
https://doi.org/10.7884/teke.1339900
Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Hendeseden Geometriye
MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi
https://doi.org/10.33206/mjss.1232398
Ortaokul fen öğretim programlarında "Canlılar ve Yaşam" öğrenme alanı: Tarihsel süreçte değişim
Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi
https://doi.org/10.33400/kuje.950331
Dear Colleagues,
We are very pleased to announce that the latest issue of IHEAD (Vol. 9- Iss. 1) has been released. We kindly want to express our speacial thanks to the editorial board members, reviewers, and authors for their invaluable contribution to this issue. Also, we are delighted to announce that the next issue (Vol. 9- Iss. 2) of the IHEAD will be available online in December, 2024. As of January, 2024, IHEAD has been accepting submissions in English along with Turkish. Handling your papers within the scope education for the next issue will be a great pleasure for us. Many thanks in advance for your contributions.
Editorial Board
Ihlara Journal of Educational Research (IHEAD) by Education Faculty of Aksaray University is licensed under CC BY-NC-SA 4.0. To view a copy of this license,visit http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) uses iThenticate, one the most trusted plagiarism checkers by the world’s top researchers, publishers, and scholars.
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) is an open-access journal.
