Research Article
Year 2022,
Volume: 7 Issue: 1, 51 - 65, 30.06.2022
Abstract
Bu çalışma 2011-2022 yılları arasında Türkiye’de çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan lisansüstü tezlerin genel yönelimleri açığa çıkarmak amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırma konusu kapsamında Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanı taranmış ve konu ile ilgili 241 yüksek lisans ve 46 doktora tezine ve 1 adet tıpta uzmanlık tezi çalışma örneklemine dahil edilmiştir. Örneklem grubuna dahil edilen yüksek lisans ve doktora tezi çalışmanın yapıldığı yıl, üniversite, ana bilim dalı ve enstitü, araştırma konusu, yazarın cinsiyeti, danışmanın unvanı, örneklem grubu, örneklem sayısı, araştırma yöntemi, araştırmada kullanılan teknik, veri toplama teknikleri ve veri toplama aracı, veri çözümleme teknikleri ve anahtar kelimeler açısından incelenmiştir. Çalışma sonucunda, çevre eğitimi alanında en çok çalışılan konu “çevre eğitimi”, en çok çalışma yapan üniversite Gazi Üniversitesi ve çok bulunan tez türü yüksek lisanstır. Çevre eğitimi alanında en çok nicel araştırma yöntemi ve araştırma deseni olarak da tarama modelinin kullanıldığı belirlenmiştir. Çalışma yapanların en çok kadınlar olduğu belirlenirken en çok çalışma yapan danışmanların Prof. Dr. olduğu belirlenmiştir. Örneklem grubu olarak en çok ilköğretim öğrencileri ile eğitim fakültesi lisans öğrencileri üzerinde çalışıldığı ve son yıllarda çevre eğitimi konusuyla ilgili çalışmalarda artış olduğu belirlenmiştir. Çalışmada en fazla veri toplama aracının Çevresel Tutum Ölçeği olduğu ve veri analiz programlarından SSPS’in en fazla kullanılan program olduğu belirlenmiştir. Kullanılan analizlerden t-testi ve ANOVA, anahtar kelimelerden ise çevre eğitimi ve çevre tutumunun en fazla kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırma sonunda, elde edilen bulgulara dayanarak çalışmaya yönelik ve çevre eğitimi ile ilgili çalışacak olan araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.
Keywords
References
- KAYNAKÇA Aktepe, S. & Girgin, S. (2009). İlköğretimde eko-okullar ve klasik okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması. İlköğretim Online, 8(2), 401-414.
- Albayrak, E. & Çiltaş, A. (2017). Türkiye’de Matematik Eğitimi Alanında Yayınlanan Matematiksel Model ve Modelleme Araştırmalarının Betimsel İçerik Analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (9), 258-283. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34356/380612
- Alp, E., Ertepinar, H., Tekkaya, C. & Yilmaz, A. (2006). A statistical analysis of children’s environmental knowledge and attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210-223.
- Alp, E., Ertepinar, H., Tekkaya, C. & Yilmaz, A. (2008). A survey on Turkish elementary school students’ environmental friendly behaviours and associated variables. Environmental Education Research, 14(2), 129-143.
- Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124-135.
- Altunoğlu, B. D. & Atav, E. (2009). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre risk algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 1-11.
- Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122. Bozyiğit, R., & Karaaslan, T. (1998). Çevre Bilgisi. Nobel Yayınları, Ankara.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem
- Çakır, M., İrez, S. & Doğan, Ö. K. (2010). Understandings of current environmental issues: Turkish case study in six teacher education colleges. Educational Studies, 36(1), 21-33. Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., and Karataş, F.Ö., (2008). Trends in Turkish Science Education, Essays in Education, 24, 23-45.
- Creswell, J. W. (2007, May). Exploring the dialectic tensions in the discourse in mixed methods: What is mixed methods research? Paper presented at the QI2007 Conference, Urbana-Champaign, IL
- Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
- Demirbaş, M. & Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
- Demirkaya, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (1): 207-222.
- Genç, H.&Karabal, M. (2016). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. H. Genç (Ed.),Çevre Eğitimi(s.111-128). Lisans Yayıncılık.
- Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 177-199.
- Gülbahar, Y. & Alper, A. (2008). What is the scope of research in the field of educational technology in turkey for the last five years. Eskişehir: 8th International Educational Technology Conference.
- Görmez, K. (2007). Çevre Sorunları, Ankara: Nobel Yayınları.
- Kahyaoğlu, M. (2016). Türkiye'de Doğa Eğitimi Üzerine Yapılan Çalışmalarının Analizi: Bir Meta Sentez Çalışması, Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1, 1–14.
- Keleş, R. ve Hamamcı, C., (1998). Çevrebilim, Ankara: İmge Kitabevi.
- Kurtoğlu, M. & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 2(3),1-10.
- Lynch, K. A. (2001). Environmental education and conservation in Southern Ecuador: Constructing an engaged political ecology approach. Yayımlanmamış Doktora Tezi. University of Florida.
- Markle, A. J. (2008). Adult environmental education programming in the twin cities metropolitan area related to critical natural resource issues. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Stephen F. Austin State University.
- Özbey, Ö. & Şama, E. (2017). 2012-2016 arasındaki yıllarda çevre eğitimi kapsamında yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226
- Şimşek, A., Özdamar, N., Kobak, K., Uysal, Ö., Berk, C., Kılıçer, T. & Çiğdem, H. (2009). İki binli yıllarda Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında gözlenen eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 941-966.
- Tatar, E. & Tatar, E. (2008). Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Araştırmalarının Analizi I: Anahtar Kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
- Uçar, A. ve Karakuş, U. (2017). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Çevre Konularının Öğretiminde Belgesel Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 993-1009.
- Uzun, N. ve Sağlam, N. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi ve tutumlarına “Çevre ve İnsan” dersi ile gönüllü çevre kuruluşlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 210-218.
- Tatlı, S. ve Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 143-150.
- Teksöz, G., Şahin,E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307-320.
- Tuncer, G., Tekkaya, C. & Sungur, S. (2006). Pre-service teachers' beliefs about sustainable development: Effects of gender and enrollment to an environmental course. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (31).
- Ünal, S., Mançuhan, E. ve Sayar, A.A., (2001). Çevre Bilinci, Bilgisi ve Eğitimi. Yeni Teknolojiler Araştırma Geliştirme Merkezi, Marmara Üniversitesi Matbaası, 220 s., İstanbul.
- Yang, J. S. (1993). Perceptions of preservice secondary school teachers in Taiwan, the Republic of China, concerning environmental education. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Texas A&M University.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, K. Yılmaz, M. ve Sipahioğlu, Ş. (2002). Çevre bilimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Yıldız, K. Sipahioğlu Ş. ve Yılmaz M. (2008). Çevre Bilimi ve Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Yılmaz, Ş., Aydın, F. & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 383-413
- Yücel, A. S. ve Morgil, F. İ. (1998). Yükseköğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.
Year 2022,
Volume: 7 Issue: 1, 51 - 65, 30.06.2022
Abstract
References
- KAYNAKÇA Aktepe, S. & Girgin, S. (2009). İlköğretimde eko-okullar ve klasik okulların çevre eğitimi açısından karşılaştırılması. İlköğretim Online, 8(2), 401-414.
- Albayrak, E. & Çiltaş, A. (2017). Türkiye’de Matematik Eğitimi Alanında Yayınlanan Matematiksel Model ve Modelleme Araştırmalarının Betimsel İçerik Analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, (9), 258-283. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34356/380612
- Alp, E., Ertepinar, H., Tekkaya, C. & Yilmaz, A. (2006). A statistical analysis of children’s environmental knowledge and attitudes in Turkey. International Research in Geographical and Environmental Education, 15(3), 210-223.
- Alp, E., Ertepinar, H., Tekkaya, C. & Yilmaz, A. (2008). A survey on Turkish elementary school students’ environmental friendly behaviours and associated variables. Environmental Education Research, 14(2), 129-143.
- Alper, A. & Gülbahar, Y. (2009). Trends and issues in educational technologies: A review of recent research in TOJET. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 8(2), 124-135.
- Altunoğlu, B. D. & Atav, E. (2009). Ortaöğretim öğrencilerinin çevre risk algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 1-11.
- Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim öğrencilerinin çevresel tutum ve çevre bilgisi üzerine bir alan araştırması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 105-122. Bozyiğit, R., & Karaaslan, T. (1998). Çevre Bilgisi. Nobel Yayınları, Ankara.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem
- Çakır, M., İrez, S. & Doğan, Ö. K. (2010). Understandings of current environmental issues: Turkish case study in six teacher education colleges. Educational Studies, 36(1), 21-33. Çalık, M., Ünal, S., Coştu, B., and Karataş, F.Ö., (2008). Trends in Turkish Science Education, Essays in Education, 24, 23-45.
- Creswell, J. W. (2007, May). Exploring the dialectic tensions in the discourse in mixed methods: What is mixed methods research? Paper presented at the QI2007 Conference, Urbana-Champaign, IL
- Çiltaş, A., Güler, G. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
- Demirbaş, M. & Pektaş, H. M. (2009). İlköğretim öğrencilerinin çevre sorunu ile ilişkili temel kavramları gerçekleştirme düzeyleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 195-211.
- Demirkaya, H. (2006). Çevre Eğitiminin Türkiye’deki Coğrafya Programları İçerisindeki Yeri ve Çevre Eğitimine Yönelik Yeni Yaklaşımlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 16 (1): 207-222.
- Genç, H.&Karabal, M. (2016). Çevre eğitimi ve çevre bilinci. H. Genç (Ed.),Çevre Eğitimi(s.111-128). Lisans Yayıncılık.
- Göktaş, Y., Hasançebi, F., Varışoğlu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M. & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’deki eğitim araştırmalarında eğilimler: Bir içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12, 177-199.
- Gülbahar, Y. & Alper, A. (2008). What is the scope of research in the field of educational technology in turkey for the last five years. Eskişehir: 8th International Educational Technology Conference.
- Görmez, K. (2007). Çevre Sorunları, Ankara: Nobel Yayınları.
- Kahyaoğlu, M. (2016). Türkiye'de Doğa Eğitimi Üzerine Yapılan Çalışmalarının Analizi: Bir Meta Sentez Çalışması, Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1, 1–14.
- Keleş, R. ve Hamamcı, C., (1998). Çevrebilim, Ankara: İmge Kitabevi.
- Kurtoğlu, M. & Seferoğlu, S. S. (2013). Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 2(3),1-10.
- Lynch, K. A. (2001). Environmental education and conservation in Southern Ecuador: Constructing an engaged political ecology approach. Yayımlanmamış Doktora Tezi. University of Florida.
- Markle, A. J. (2008). Adult environmental education programming in the twin cities metropolitan area related to critical natural resource issues. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Stephen F. Austin State University.
- Özbey, Ö. & Şama, E. (2017). 2012-2016 arasındaki yıllarda çevre eğitimi kapsamında yayımlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 212-226
- Şimşek, A., Özdamar, N., Kobak, K., Uysal, Ö., Berk, C., Kılıçer, T. & Çiğdem, H. (2009). İki binli yıllarda Türkiye’deki eğitim teknolojisi araştırmalarında gözlenen eğilimler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 941-966.
- Tatar, E. & Tatar, E. (2008). Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Araştırmalarının Analizi I: Anahtar Kelimeler. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 89-103.
- Uçar, A. ve Karakuş, U. (2017). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Çevre Konularının Öğretiminde Belgesel Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarı ve Tutumlarına Etkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 993-1009.
- Uzun, N. ve Sağlam, N. (2007). Ortaöğretim öğrencilerinin çevreye yönelik bilgi ve tutumlarına “Çevre ve İnsan” dersi ile gönüllü çevre kuruluşlarının etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 210-218.
- Tatlı, S. ve Adıgüzel, O. C. (2012). Türkiye’deki lisansüstü karşılaştırmalı eğitim tezlerinin çok boyutlu bir incelemesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 143-150.
- Teksöz, G., Şahin,E. ve Ertepınar, H. (2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 307-320.
- Tuncer, G., Tekkaya, C. & Sungur, S. (2006). Pre-service teachers' beliefs about sustainable development: Effects of gender and enrollment to an environmental course. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (31).
- Ünal, S., Mançuhan, E. ve Sayar, A.A., (2001). Çevre Bilinci, Bilgisi ve Eğitimi. Yeni Teknolojiler Araştırma Geliştirme Merkezi, Marmara Üniversitesi Matbaası, 220 s., İstanbul.
- Yang, J. S. (1993). Perceptions of preservice secondary school teachers in Taiwan, the Republic of China, concerning environmental education. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Texas A&M University.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yıldız, K. Yılmaz, M. ve Sipahioğlu, Ş. (2002). Çevre bilimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Yıldız, K. Sipahioğlu Ş. ve Yılmaz M. (2008). Çevre Bilimi ve Eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Yılmaz, Ş., Aydın, F. & Bahar, M. (2015). 1992-2011 yılları arasında çevre eğitimi ile ilgili yayımlanan yüksek lisans ve doktora tezlerindeki genel yönelimlerin belirlenmesi. Adıyaman Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(19), 383-413
- Yücel, A. S. ve Morgil, F. İ. (1998). Yükseköğretimde çevre olgusunun araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 84-91.
There are 37 citations in total.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Online First |
| Authors | |
| Publication Date | June 30, 2022 |
| Submission Date | April 30, 2022 |
| Published in Issue | Year 2022Volume: 7 Issue: 1 |
Cited By
Okul Öncesi Eğitimde Çevre Eğitimi Alanında Yapılan Çalışmaların İçerik Analizi
Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.29065/usakead.1192268
Dear Colleagues,
We are very pleased to announce that the latest issue of IHEAD (Vol. 9- Iss. 1) has been released. We kindly want to express our speacial thanks to the editorial board members, reviewers, and authors for their invaluable contribution to this issue. Also, we are delighted to announce that the next issue (Vol. 9- Iss. 2) of the IHEAD will be available online in December, 2024. As of January, 2024, IHEAD has been accepting submissions in English along with Turkish. Handling your papers within the scope education for the next issue will be a great pleasure for us. Many thanks in advance for your contributions.
Editorial Board
Ihlara Journal of Educational Research (IHEAD) by Education Faculty of Aksaray University is licensed under CC BY-NC-SA 4.0. To view a copy of this license,visit http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) uses iThenticate, one the most trusted plagiarism checkers by the world’s top researchers, publishers, and scholars.
Ihlara Journal Educational Research (IHEAD) is an open-access journal.
