Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Erken Çocukluk Eğitiminde Sosyal Bilgiler Öğretiminin Kullanım Alanlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2025, , 11 - 24, 25.06.2025

Neşe Peker , Ali Meydan

https://doi.org/10.47479/ihead.1475201

Öz

Erken çocukluk dönemi bireyin doğumdan itibaren ilk altı yılını kapsayan ve her açıdan gelişiminin oldukça hızlı olduğu bir dönemdir. Sosyal Bilgiler dersi Ülkemizde birçok bilimle ilişkili olarak eğitim öğretimin farklı kademelerinde bir ders olarak okutulmakla birlikte erken çocukluk eğitiminde de farklı öğrenme alanlarında kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, erken çocukluk eğitiminde sosyal bilgiler öğretiminin kullanım alanlarının okul öncesi öğretmen adayları tarafından değerlendirilmesini sağlamaktır. Çalışma erken çocukluk döneminde sosyal bilgiler öğrenme alanlarının kullanılmasına yönelik okul öncesi öğretmenlerin adaylarının değerlendirmelerini sağlaması bakımından önemlidir. Araştırma nitel araştırma yöntemi yöntemlerinden durum çalışması deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 eğitim öğretim yılında bir Devlet Üniversitesinin “Eğitim Fakültesi Okul Öncesi Eğitimi Ana Bilim Dalın”da okuyan 12 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışma grubunun seçiminde kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi esas alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilmiş yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının sosyal bilgileri; birçok disiplinin toplamı olarak özellikle de vatandaşlık, tarih, coğrafya gibi alanlarla ilişkilendirdikleri görülmüştür. Sosyal Bilgiler dersi öğrenme alanlarının okul öncesi öğretmen adayları tarafından çok fazla bilinmediği fakat kapsamı ile ilgili doğru bilgilere sahip oldukları gözlenmiştir. Ayrıca sosyal bilgilerin erken çocukluk döneminde sıklıkla kullanıldığı, bu dönemde oyunlaştırarak ve drama yoluyla sosyal bilgiler öğretimi yapılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Erken çocukluk eğitimi sosyal bilgiler öğretim yöntemleri

Kaynakça

  • Aktın, K. (2014). Okul öncesi dönemde sosyal bilgiler eğitimi: mesleklerin öğretimine yönelik bir durum çalışması. Turkish Studies, 9(5), 139-155.
  • Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-486. http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.336734
  • Aktın K. & Dilek, G. (2014). Tarih/Sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: ABD örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
  • Balcı, A., Gündoğdu, K., & Çelik, N. (2012). Okul öncesi eğitim programına ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 10-24.
  • Baltacı, A. (2021). Nitel veri toplama araçları. A. Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 71-99). Pegem Akademi.
  • Barr, R., Barth, J. L., Shermis, S. S. (2013). Sosyal bilgilerin doğası (C. Dönmez, Çev.). Pegem Akademi.
  • Can-Yaşar, M., İnal, G., Uyanık, Ö., & Yazıcı, H. (2012). Okul öncesi dönemde coğrafya eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 75-87.
  • Coşku-Keskin, S. & Daysal-Ersoy, D. (2012). Erken çocukluk döneminde sosyo-kültürel eğitime dair örnek bir çalışma: Mimar Sinan. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 117-130.
  • Creswell, J. W. (2019). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (H. Özcan, Çev.) Anı Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 2016).
  • Çetingöz, D. (2017). Okul öncesi dönemde sosyal çevre konusunda uygulanan proje yaklaşımlı eğitim. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 109-123.
  • Demir, E., Örs, A., Uzun, M., & Konyalıoğlu, A. (2024). Türkiye’de erken çocukluk eğitimi ve gelişim aşamaları üzerine bir inceleme. International QMX Journal, 3(1), 94-99.
  • Güldalı, Ş. (2017). Sosyal bilgileri okul öncesi dönem çocuklarıyla deneyimlemek: erken çocukluk döneminde sosyal bilgiler eğitiminin önemini gözden geçirme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1122- 1151.
  • Güldalı. Ş. & Demirbaş, İ. (2017). Okul öncesi eğitim programı ile ilkokul hayat bilgisi öğretim programının sarmallığının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1084-1105.
  • Günal, D. E. (2023). Okul öncesi eğitim döneminde sosyal bilgiler öğretimiyle ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Güven, G. & Efe-Azkeskin, K. (2021). Erken çocukluk eğitimi ve okul öncesi eğitim. İ. Diken (Ed.), Erken çocukluk eğitimi içinde (s. 2-50). Pegem Akademi.
  • Kemple, K. M. (2017). Social studies, social competence and citizenship in early childhood education: Developmental principles guide appropriate practice. Early Childhood Education Journal, 45, 621-627.
  • Kurnaz, Ö., Göreli, A., Coşkun, K., Sert, M., & Altun, M. (2024). Dünyada ve Türkiye’de okul öncesi eğitimin gelişimi. The Journal of Academic Social Science, 150(150), 443-451. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.75494
  • Kuru, N. (2020). Erken çocukluk eğitiminin tanımı, kapsamı ve önemi. G. Haktanır (Ed.), Erken çocukluk eğitimine giriş içinde, (s. 9-26). Anı Yayıncılık.
  • Lilian, G. K., Paul, O. A., & Njeri, M. J. (2018). Relevance of social studies curriculum content for enhancing responsibility among preschool children in Nairobi County, Kenya. Journal of Education and Training, 5(2), 205–220. https://doi.org/10.5296/JET.V5I2.13613.
  • Meydan, A. (2021). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri. A.Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 25-39). Pegem Akademi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Okul öncesi eğitim programı: Türkiye yüzyılı maarif modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programokuloncesiOnayli.pdf adresinden alınmıştır.
  • Morrison, G. S. (2021). Günümüzde erken çocukluk eğitimi (S. Sönmez, Çev.). Nobel yayıncılık. (Original yayın tarihi 2018).
  • National Council for the Social Studies [NCSS] (2019). Early childhood in the social studies context. 01.10.2024 tarihinde https://www.socialstudies.org/position-statements/early-childhood-social-studies-context adresinden edinilmiştir.
  • Öner, D. & Yiğit, E. Ö. (2021). Okul öncesinde sosyal bilgiler eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 191- 215. https://doi.org/10.38015/sbyy.913056
  • Öntaş, T., Çarıkçı, S., & Sezgin, K. A. (2021). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersinin okul öncesine yansımaları. International Journal of New Approaches in Social Studies, 5(2), 454-471. https://doi.org/10.38015/sbyy.1004344
  • Özenç, M. (2020). Okul öncesi eğitimi programındaki kazanımlar ile ilkokul 1. sınıf kazanımları ne kadar uyumlu? Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 97- 110.
  • Özer, M. & Çam-Aktaş, B. (2019). Değerler eğitimi devamlılığı: okul öncesi eğitim programından hayat bilgisi öğretim programına. İlköğretim Online, 18(1), 389- 405. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527640
  • Öztürk, M., Giren, S., Yıldırım, E., & Şimşek, Ü. (2015). Güncellenen okul öncesi eğitim programının coğrafya eğitimi açısından incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4). https://doi.org/10.18026/cbusos.22851
  • Rasheed, H. R., Zafar, J. M., & Munawar, N. (2024). Emerging trends of assessment and evaluation toward students’ learning in early childhood education: An analysis. Remittances Review, 9(3), 442-456.
  • Soydan, S. (2014). Türkiye, Amerika ve Avusturya’da görev yapan öğretmenlerin okul öncesi coğrafya öğretimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 9-24.
  • Şimşek-Çetin, Ö. & Akhan, N. E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal bilimler hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 816-828.
  • Tüzel-İşeri, E. (2021). Durum çalışması deseni. A. Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 373-387). Pegem Akademi.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
  • Yılmaz, H. & Aydemir, A. (2024). Okul öncesi öğretmen adaylarının coğrafî kavramların çocuklara öğretimine yönelik görüşlerin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(1), 479-492. https://doi.org/10.24315/tred.1396403.

Evaluation of the Areas of Use of Social Studies Teaching in Early Childhood Education

Yıl 2025, , 11 - 24, 25.06.2025

Neşe Peker , Ali Meydan

https://doi.org/10.47479/ihead.1475201

Öz

The early childhood period covers the first six years of an individual's life from birth and is a period of rapid development in every aspect. Social studies course is taught as a course at different levels of education in our country in relation to many sciences, and is also used in different learning areas in early childhood education. The aim of this study is to evaluate the areas of use of social studies teaching in early childhood education by preschool teacher candidates. This study is important in terms of providing preschool teacher candidates' evaluations regarding the use of social studies learning areas in early childhood. The research was conducted using a qualitative case study design. The study group consisted of 12 teacher candidates studying in the "preschool education department of the faculty of education" of a state university in the 2022-2023 academic year. An easily accessible sampling method was used as the basis for the selection of the study group. A semi-structured interview form developed by the researchers was used as the data collection tool. The obtained data were analyzed using descriptive statistics. According to the results of the research, teacher candidates associated social studies as a sum of many disciplines, especially with fields such as citizenship, history, and geography. It was observed that preschool teacher candidates did not know much about social studies learning areas but had accurate information about their scope. In addition, it was concluded that social studies were frequently used in early childhood, and social studies could be taught through gamification and drama during this period.

Anahtar Kelimeler

Early childhood education social studies teaching methods

Kaynakça

  • Aktın, K. (2014). Okul öncesi dönemde sosyal bilgiler eğitimi: mesleklerin öğretimine yönelik bir durum çalışması. Turkish Studies, 9(5), 139-155.
  • Aktın, K. (2017). Okul öncesi dönemde müze eğitimi ile çocukların tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 465-486. http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.336734
  • Aktın K. & Dilek, G. (2014). Tarih/Sosyal bilgiler öğretim programlarında okul öncesi dönemde tarih öğretimi: ABD örneği. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16), 36-56.
  • Balcı, A., Gündoğdu, K., & Çelik, N. (2012). Okul öncesi eğitim programına ilişkin bir ihtiyaç analizi çalışması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(1), 10-24.
  • Baltacı, A. (2021). Nitel veri toplama araçları. A. Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 71-99). Pegem Akademi.
  • Barr, R., Barth, J. L., Shermis, S. S. (2013). Sosyal bilgilerin doğası (C. Dönmez, Çev.). Pegem Akademi.
  • Can-Yaşar, M., İnal, G., Uyanık, Ö., & Yazıcı, H. (2012). Okul öncesi dönemde coğrafya eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 75-87.
  • Coşku-Keskin, S. & Daysal-Ersoy, D. (2012). Erken çocukluk döneminde sosyo-kültürel eğitime dair örnek bir çalışma: Mimar Sinan. International Online Journal of Educational Sciences, 4(1), 117-130.
  • Creswell, J. W. (2019). Nitel araştırmacılar için 30 temel beceri (H. Özcan, Çev.) Anı Yayıncılık. (Orijinal yayın tarihi 2016).
  • Çetingöz, D. (2017). Okul öncesi dönemde sosyal çevre konusunda uygulanan proje yaklaşımlı eğitim. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 109-123.
  • Demir, E., Örs, A., Uzun, M., & Konyalıoğlu, A. (2024). Türkiye’de erken çocukluk eğitimi ve gelişim aşamaları üzerine bir inceleme. International QMX Journal, 3(1), 94-99.
  • Güldalı, Ş. (2017). Sosyal bilgileri okul öncesi dönem çocuklarıyla deneyimlemek: erken çocukluk döneminde sosyal bilgiler eğitiminin önemini gözden geçirme. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 1122- 1151.
  • Güldalı. Ş. & Demirbaş, İ. (2017). Okul öncesi eğitim programı ile ilkokul hayat bilgisi öğretim programının sarmallığının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1084-1105.
  • Günal, D. E. (2023). Okul öncesi eğitim döneminde sosyal bilgiler öğretimiyle ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Güven, G. & Efe-Azkeskin, K. (2021). Erken çocukluk eğitimi ve okul öncesi eğitim. İ. Diken (Ed.), Erken çocukluk eğitimi içinde (s. 2-50). Pegem Akademi.
  • Kemple, K. M. (2017). Social studies, social competence and citizenship in early childhood education: Developmental principles guide appropriate practice. Early Childhood Education Journal, 45, 621-627.
  • Kurnaz, Ö., Göreli, A., Coşkun, K., Sert, M., & Altun, M. (2024). Dünyada ve Türkiye’de okul öncesi eğitimin gelişimi. The Journal of Academic Social Science, 150(150), 443-451. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.75494
  • Kuru, N. (2020). Erken çocukluk eğitiminin tanımı, kapsamı ve önemi. G. Haktanır (Ed.), Erken çocukluk eğitimine giriş içinde, (s. 9-26). Anı Yayıncılık.
  • Lilian, G. K., Paul, O. A., & Njeri, M. J. (2018). Relevance of social studies curriculum content for enhancing responsibility among preschool children in Nairobi County, Kenya. Journal of Education and Training, 5(2), 205–220. https://doi.org/10.5296/JET.V5I2.13613.
  • Meydan, A. (2021). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri. A.Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 25-39). Pegem Akademi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). Okul öncesi eğitim programı. MEB Basımevi.
  • Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2024). Okul öncesi eğitim programı: Türkiye yüzyılı maarif modeli. https://tymm.meb.gov.tr/upload/program/2024programokuloncesiOnayli.pdf adresinden alınmıştır.
  • Morrison, G. S. (2021). Günümüzde erken çocukluk eğitimi (S. Sönmez, Çev.). Nobel yayıncılık. (Original yayın tarihi 2018).
  • National Council for the Social Studies [NCSS] (2019). Early childhood in the social studies context. 01.10.2024 tarihinde https://www.socialstudies.org/position-statements/early-childhood-social-studies-context adresinden edinilmiştir.
  • Öner, D. & Yiğit, E. Ö. (2021). Okul öncesinde sosyal bilgiler eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 191- 215. https://doi.org/10.38015/sbyy.913056
  • Öntaş, T., Çarıkçı, S., & Sezgin, K. A. (2021). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersinin okul öncesine yansımaları. International Journal of New Approaches in Social Studies, 5(2), 454-471. https://doi.org/10.38015/sbyy.1004344
  • Özenç, M. (2020). Okul öncesi eğitimi programındaki kazanımlar ile ilkokul 1. sınıf kazanımları ne kadar uyumlu? Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 11(21), 97- 110.
  • Özer, M. & Çam-Aktaş, B. (2019). Değerler eğitimi devamlılığı: okul öncesi eğitim programından hayat bilgisi öğretim programına. İlköğretim Online, 18(1), 389- 405. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527640
  • Öztürk, M., Giren, S., Yıldırım, E., & Şimşek, Ü. (2015). Güncellenen okul öncesi eğitim programının coğrafya eğitimi açısından incelenmesi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4). https://doi.org/10.18026/cbusos.22851
  • Rasheed, H. R., Zafar, J. M., & Munawar, N. (2024). Emerging trends of assessment and evaluation toward students’ learning in early childhood education: An analysis. Remittances Review, 9(3), 442-456.
  • Soydan, S. (2014). Türkiye, Amerika ve Avusturya’da görev yapan öğretmenlerin okul öncesi coğrafya öğretimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 9-24.
  • Şimşek-Çetin, Ö. & Akhan, N. E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının sosyal bilimler hakkındaki görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(37), 816-828.
  • Tüzel-İşeri, E. (2021). Durum çalışması deseni. A. Uzunöz (Ed.), Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmalarda güncel desenler makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (s. 373-387). Pegem Akademi.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
  • Yılmaz, H. & Aydemir, A. (2024). Okul öncesi öğretmen adaylarının coğrafî kavramların çocuklara öğretimine yönelik görüşlerin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(1), 479-492. https://doi.org/10.24315/tred.1396403.
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Sosyal Bilgiler Eğitimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Neşe Peker 0000-0002-1878-6449

Ali Meydan 0000-0002-1278-096X

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 29 Nisan 2024
Kabul Tarihi 2 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Peker, N., & Meydan, A. (2025). Erken Çocukluk Eğitiminde Sosyal Bilgiler Öğretiminin Kullanım Alanlarının Değerlendirilmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 11-24. https://doi.org/10.47479/ihead.1475201
Değerli Meslektaşlarımız,
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 10-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 10-Sayı 2) Aralık 2025 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 tarihinden itibaren dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) by Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi içeriği CC BY-NC-SA 4.0. lisansına sahiptir.
by-nc-sa.svg

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) dünyada araştırmacılar, yayıncılar ve bilim insanları tarafından en fazla kullanılan benzerlik yazılımlarından birisi olan iThenticate'i kullanmaktadır.

ithenticate-badge-rec-reverse.jpg


Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) açık erişimli bir dergidir.
Open-Access-logo.png