Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Cahit Zarifoğlu’nun Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Ögeleri Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, , 80 - 100, 25.06.2025
https://doi.org/10.47479/ihead.1659340

Öz

Bu araştırmada Cahit Zarifoğlu’nun Gülücük Çocuk kitapları dizisinin çocuk edebiyatının temel ögelerinde taşıması gereken iç yapı ve dış yapı unsurları yönünden incelenip tespit edilmesi amaçlanmıştır. Cahit Zarifoğlu'nun şiir, fabl, öykü, masal türlerinden oluşan Gülücük Çocuk kitapları dizisi (Yürekdede ile Padişah, Gülücük, Katıraslan, Motorlu Kuş, Serçekuş, Kuşların Dili, Küçük Şehzade, Ağaç Okul, Ağaçkakanlar) çalışmanın inceleme nesnesini oluşturmaktadır. Araştırmanın modeli olarak durum çalışması belirlenmiş, verilerin toplanmasında doküman inceleme tekniği kullanılmıştır. Veriler çocuk edebiyatı eserlerinin temel ögelerinden dış yapı (kitabın ağırlığı ve boyutu, kapak ve cilt, harfler ve sayfa düzeni, yazım ve noktalama, resimler) ve iç yapı (tür, ana fikir ve tema, konu, karakterler, ileti, dil ve anlatım) unsurları açısından incelenmiştir. Elde edilen veriler ise betimsel analiz yönteminden yararlanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Cahit Zarifoğlu'nun Gülücük Çocuk Kitapları dizisinde yer alan eserlerin genel olarak iç yapı ve dış yapı unsurları açısından uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ulaşılan bu sonuçlar doğrultusunda birtakım öneriler sunulmuştur.

Kaynakça

  • Akyüz, M. (2014). Muzaffer İzgü’nün çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Ateş, B. & Kaya, M. (2023). Çocuk edebiyatı eserlerinin 6. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu, okuma tutumu ve okur öz algısına etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(4), 1018-1036. https://doi.org/10.16916/aded.1333107
  • Avcı, B. (2022). Koray Avcı Çakman’ın kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Başeğmez Tığlı, H. (2014). Miyase Sertbarut’un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatı öğelerine göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Çer, E. (2016). Çocuk edebiyatı. Eğiten Kitap.
  • Ceyhan, M. (2021). Ahmet Şerif İzgören’in çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
  • Dilidüzgün, S. (2003). İletişim odaklı Türkçe derslerinde çocuk kitapları. Morpa Kültür Yayınları.
  • Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş çocuk yazını. Morpa Kültür Yayınları.
  • Doğan, Ç. (2015). Sevim Ak’ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ögeleri yönünden incelenmesi ve Türkçe eğitimine katkısı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
  • Erdoğan, M. E. (2021). Nezihe Meriç’in çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Eroğlu, Z. D. (2016). Çocuk kitapları ve okuma alışkanlığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (44), 105-116.
  • Evsen, K. (2019). Mustafa Ruhi Şirin’in çocuk şiirleri ve masallarının duyarlık eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Güleryüz, H. (2013). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Edge Akademi Yayıncılık.
  • Karaca, G. & Temizyürek, F. (2017). Sevim Ak’ın öykülerinin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 177- 195. Doi: 10.14686/buefad.263572
  • Karakurt İpek, G. (2019a). Nur İçözü’nün romanlarının çocuk edebiyatının temel ögeleri bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
  • Karakurt İpek, G. (2019b). Yürekdede ile Padişah adlı masalın çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi 2(1), 47-60.
  • Kaya, M. (2021). Çocuk edebiyatı eserlerinin taşıması gereken nitelikler. M. Tunagür ve M. N. Kardaş (Ed.), içinde Çocuk Edebiyatı (s.117-142). Pegem Akademi.
  • Kıbrıs, İ. (2016). Çocuk edebiyatı. Kök Yayıncılık.
  • Kirazlı, N. (2018). Behiç Ak’ın çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa görelik açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Kökçü, Y. (2021). Çocuk kitaplarının biçim ve içerik özellikleri. Ş. Demirel ve S. Seven (Ed.), Çağdaş Çocuk Edebiyatı içinde (s.71-87). Pegem Akademi.
  • Melanlıoğlu, D. (2020). Çocuk edebiyatındaki kayıp mültecilerin izinde duyarlık eğitimi. Türkiyat Mecmuası, 30 (1), 161-179. https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.720128
  • Meral, A. (2016). Ömer Seyfettin öykülerinin çocuk edebiyatı ölçütleri açısından değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
  • Oğuzkan, A. F. (2013). Çocuk edebiyatı. Anı Yayıncılık.
  • Sever, S. (2019). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem Yayınları.
  • Sever, S. (2021). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
  • Şimşek, T. (2014). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı. Grafiker Yayınları.
  • Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Tekin, E. (2017). Süleyman Bulut’un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Temizyürek, F., Şahbaz, N. K., & Gürel, Z. (2021). Çocuk edebiyatı. Pegem Akademi.
  • Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 161-167.
  • Tunagür, M. (2021). TSE öncü çocuk dergisi üzerine bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (53), 155-182. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1003456
  • Türkben, T. & Avan, H. G. (2020). Michael Ende’nin “Momo” adlı eserin çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 451-467.
  • Ulu, E. ve Baş, B. (2021). Çocuk edebiyatında öğretme ve belletme. E. Çer (Ed.), Çocuk ve Kitap II: Evrensel İlkeler içinde (s.1-18). Eğiten Kitap
  • Ünsal Batum, A. (2015). Çocuk edebiyatı yapıtlarının öğrencilerin okumaya güdülenmesine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Yalçın, A. & Aytaş, G. (2017). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayınları.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, N. ve Erol, T. (2022). Çağdaş çocuk yazını ilkeleri bakımından Yaşar Kemal’in “yağmurla gelen” adlı yapıtı. International Journal of Language Academy, 10 (4), 125-143. http://dx.doi.org/10.29228/ijla.65064

Cahit Zarifoğlu's Children's Books in Children's Literature Analyzing in terms of Basic Elements

Yıl 2025, , 80 - 100, 25.06.2025
https://doi.org/10.47479/ihead.1659340

Öz

This research aims to analyze and determine Cahit Zarifoğlu's Gülücük Children's Books series in terms of the internal and external structural elements that should be included in the fundamental elements of children's literature. Cahit Zarifoğlu's Gülücük Children's Books series consisting of poems, fables, stories and fairy tales (Yürekdede and Padişah, Gülücük, Katıraslan, Motorized Bird, Serçekuş, Language of Birds, Little Prince, Tree School, Woodpeckers) constitute the object of study. A case study was used as the research model, and a document analysis technique was used to collect the data. The data were analyzed in terms of external structure (weight and dimensions of the book, cover and binding, letters and page layout, spelling and punctuation, and illustrations) and internal structure (genre, main idea and theme, subject, characters, message, language, and expression). Data were analyzed using a descriptive analysis method. Based on these findings, it was concluded that the works in Cahit Zarifoğlu's Gülücük Children's Books series are appropriate in terms of internal and external structural elements. Some suggestions were presented in line with these results.

Kaynakça

  • Akyüz, M. (2014). Muzaffer İzgü’nün çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Ateş, B. & Kaya, M. (2023). Çocuk edebiyatı eserlerinin 6. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonu, okuma tutumu ve okur öz algısına etkisi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 11(4), 1018-1036. https://doi.org/10.16916/aded.1333107
  • Avcı, B. (2022). Koray Avcı Çakman’ın kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
  • Başeğmez Tığlı, H. (2014). Miyase Sertbarut’un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatı öğelerine göre incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
  • Çer, E. (2016). Çocuk edebiyatı. Eğiten Kitap.
  • Ceyhan, M. (2021). Ahmet Şerif İzgören’in çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
  • Dilidüzgün, S. (2003). İletişim odaklı Türkçe derslerinde çocuk kitapları. Morpa Kültür Yayınları.
  • Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş çocuk yazını. Morpa Kültür Yayınları.
  • Doğan, Ç. (2015). Sevim Ak’ın çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ögeleri yönünden incelenmesi ve Türkçe eğitimine katkısı. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi.
  • Erdoğan, M. E. (2021). Nezihe Meriç’in çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Eroğlu, Z. D. (2016). Çocuk kitapları ve okuma alışkanlığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (44), 105-116.
  • Evsen, K. (2019). Mustafa Ruhi Şirin’in çocuk şiirleri ve masallarının duyarlık eğitimi açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
  • Güleryüz, H. (2013). Yaratıcı çocuk edebiyatı. Edge Akademi Yayıncılık.
  • Karaca, G. & Temizyürek, F. (2017). Sevim Ak’ın öykülerinin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 177- 195. Doi: 10.14686/buefad.263572
  • Karakurt İpek, G. (2019a). Nur İçözü’nün romanlarının çocuk edebiyatının temel ögeleri bağlamında incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
  • Karakurt İpek, G. (2019b). Yürekdede ile Padişah adlı masalın çocuk edebiyatı açısından değerlendirilmesi. Çocuk, Edebiyat ve Dil Eğitimi Dergisi 2(1), 47-60.
  • Kaya, M. (2021). Çocuk edebiyatı eserlerinin taşıması gereken nitelikler. M. Tunagür ve M. N. Kardaş (Ed.), içinde Çocuk Edebiyatı (s.117-142). Pegem Akademi.
  • Kıbrıs, İ. (2016). Çocuk edebiyatı. Kök Yayıncılık.
  • Kirazlı, N. (2018). Behiç Ak’ın çocuk edebiyatı yapıtlarının çocuğa görelik açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Kökçü, Y. (2021). Çocuk kitaplarının biçim ve içerik özellikleri. Ş. Demirel ve S. Seven (Ed.), Çağdaş Çocuk Edebiyatı içinde (s.71-87). Pegem Akademi.
  • Melanlıoğlu, D. (2020). Çocuk edebiyatındaki kayıp mültecilerin izinde duyarlık eğitimi. Türkiyat Mecmuası, 30 (1), 161-179. https://doi.org/10.26650/iuturkiyat.720128
  • Meral, A. (2016). Ömer Seyfettin öykülerinin çocuk edebiyatı ölçütleri açısından değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
  • Oğuzkan, A. F. (2013). Çocuk edebiyatı. Anı Yayıncılık.
  • Sever, S. (2019). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. Tudem Yayınları.
  • Sever, S. (2021). Çocuk ve edebiyat. Tudem Yayınları.
  • Şimşek, T. (2014). Kuramdan uygulamaya çocuk edebiyatı. Grafiker Yayınları.
  • Şirin, M. R. (2000). 99 soruda çocuk edebiyatı. Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Tekin, E. (2017). Süleyman Bulut’un çocuk kitaplarının çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
  • Temizyürek, F., Şahbaz, N. K., & Gürel, Z. (2021). Çocuk edebiyatı. Pegem Akademi.
  • Temizyürek, F. (2003). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatının önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, 161-167.
  • Tunagür, M. (2021). TSE öncü çocuk dergisi üzerine bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (53), 155-182. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1003456
  • Türkben, T. & Avan, H. G. (2020). Michael Ende’nin “Momo” adlı eserin çocuk edebiyatının temel ilkeleri açısından incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 24(2), 451-467.
  • Ulu, E. ve Baş, B. (2021). Çocuk edebiyatında öğretme ve belletme. E. Çer (Ed.), Çocuk ve Kitap II: Evrensel İlkeler içinde (s.1-18). Eğiten Kitap
  • Ünsal Batum, A. (2015). Çocuk edebiyatı yapıtlarının öğrencilerin okumaya güdülenmesine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara Üniversitesi.
  • Yalçın, A. & Aytaş, G. (2017). Çocuk edebiyatı. Akçağ Yayınları.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, N. ve Erol, T. (2022). Çağdaş çocuk yazını ilkeleri bakımından Yaşar Kemal’in “yağmurla gelen” adlı yapıtı. International Journal of Language Academy, 10 (4), 125-143. http://dx.doi.org/10.29228/ijla.65064
Toplam 38 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Türkçe Eğitimi
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Muhammed Tunagür 0000-0002-6427-6431

Yılmaz Kozak 0009-0002-1629-5248

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 17 Mart 2025
Kabul Tarihi 14 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Tunagür, M., & Kozak, Y. (2025). Cahit Zarifoğlu’nun Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatının Temel Ögeleri Açısından İncelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 80-100. https://doi.org/10.47479/ihead.1659340
Değerli Meslektaşlarımız,
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 10-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 10-Sayı 2) Aralık 2025 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 tarihinden itibaren dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) by Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi içeriği CC BY-NC-SA 4.0. lisansına sahiptir.
by-nc-sa.svg

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) dünyada araştırmacılar, yayıncılar ve bilim insanları tarafından en fazla kullanılan benzerlik yazılımlarından birisi olan iThenticate'i kullanmaktadır.

ithenticate-badge-rec-reverse.jpg


Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) açık erişimli bir dergidir.
Open-Access-logo.png