Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Siber Güvenliğe Yönelik Farkındalıklarının Belirlenmesi: Ordu Üniversitesi Örneği

Yıl 2025, , 101 - 112, 25.06.2025

Servet Kılıç

https://doi.org/10.47479/ihead.1676690

Öz

Bu çalışmada, Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin siber güvenliğe yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede öğrencilerin; cinsiyetleri, bölümleri, internet kullanım sıklıkları ve amaçları dikkate alınmıştır. Çalışma nicel araştırmalar arasında yer alan tarama yöntemiyle yürütülmüştür. Çalışmaya teknik ve sosyal bilimlerde öğrenim gören 403 öğrenci katılmıştır. Elde edilen nicel veriler üzerinde yapılan normal dağılım testleri sonrası, bulgular parametrik olmayan testler (Mann Whitney U Testi, Kruskal Wallis Testi) yoluyla elde edilmiştir. İnternet kullanım sıklığı ile ilgili veriler betimsel istatistik tekniklerine göre analiz edilmiş, bulgular yüzde ve frekans değerleri ile sunulmuştur. Elde edilen bulgulara göre; teknik ve sosyal bilimlerde öğrenim gören öğrencilerin siber güvenlik farkındalıkları yüksek düzeydedir. Özellikle Bilgisayar Teknolojileri, Hakla İlişkiler ve İşletme Yöntemi bölümü öğrencileri diğerlerinden pozitif olarak farklılaşmıştır. Turizm bölümü öğrencilerinin siber güvenlik farkındalık düzeyi yüksek olmakla birlikte diğerlerine oranla daha düşüktür. Cinsiyet ve internet kullanım faktörü öğrencilerin farkındalık düzeylerini etkilememiştir. Öğrenciler interneti daha çok; bilgi edinme, sosyal medya, oyun ve eğlence amaçlı olarak kullanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siber güvenlik meslek yüksekokulu farkındalık

Kaynakça

  • Aksoğan, M., Bayer, H., Gülada, M., & Çelik, E. (2018). İletişim fakültesi öğrencilerinin siber güvenlik farkındalığı: İnönü Üniversitesi örneği. Kesit Akademi Dergisi, 4(13), 271-288.
  • Altun, O., & Yukselturk, E. (2024). Lise öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve siber güvenlik farkındalıklarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 321-346.
  • Arıcak, O. T. (2011). Siber zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike. Kariyer Penceresi, 2(6), 10-12.
  • Arıcak, O. T., Tanrıkulu, T., & Kınay, H. (2012). Siber mağduriyet ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 1-6. https://doi.org/10.29329/ MJER.
  • Arpaci, I., & Sevinc, K. (2022). Development of the cybersecurity scale (CS-S): Evidence of validity and reliability. Information Development, 38(2), 218-226. https://doi.org/10.1177/0266666921997512
  • Aslan, T. (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kaygılarının sosyal medya bağımlılıklarını yordayıcı rolünün incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çağ Üniversitesi.
  • Bada, M., Sasse, A.M., Nurse, J.R. (2019). Cyber security awareness campaigns: why do they fail to change behaviour? arXiv preprint arXiv:1901.02672. https://doi.org/10.48550/arXiv.1901.02672
  • Barlett, C. P., & Chamberlin, K. (2017). Examining cyberbullying across the lifespan. Computers in Human Behavior, 71, 444-449. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.02.009
  • Barrett, M. P. (2018). Framework for improving critical infrastructure cybersecurity, version 1.1. National Institute of Standards and Technology (2018). https://doi.org/10.6028/nist.cswp.04162018.
  • Bhatnagar, N., & Pry, M. (2020). Student attitudes, awareness, and perceptions of personal privacy and cybersecurity in the use of social media: An initial study. Information Systems Education Journal, 18(1), 48-58.
  • Chen, H., Beaudoin, C. E., & Hong, T. (2017). Securing online privacy: An empirical test on internet scam victimization, online privacy concerns, and privacy protection behaviors. Computers in Human Behavior, 70, 291-302. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.003
  • Çalışkan, T. (2025). Dijital dönüşüm sürecinde siber güvenlik farkındalığı: Konya'da bilişim sektöründe faaliyet gösteren kobiler üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Denis, N., Laurent, M., & Chabridon, S. (2023). Integrating usage control into distributed ledger technology for internet of things privacy. IEEE Internet of Things Journal, 10(22), 20120-20133. https://doi.org/10.1109/jiot.2023.3283300
  • Doğan, B. Ö., Ertürk, Y. D., & Aslan, P. (2018). Facebook kullanıcısı kız çocuklarına yönelen zorbalık odaklı siber tacizin cinsel tacize dönüşümü: Gazete haberleri üzerinden betimsel bir değerlendirme. Etkileşim, (2), 36-55. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.2.27
  • Eroğlu, Y. (2014). Ergenlerde Siber Zorbalık ve Mağduriyeti Yordayan Risk Etmenlerini Belirlemeye Yönelik Bütüncül Bir Model Önerisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
  • Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaulate research in education. (6th edition). MrGraw-Hill International Edition.
  • Hatipoğlu, C., & Tunacan, T. (2021). Türkiye’de siber saldırı ve tespit yöntemleri: Bir literatür taraması. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 430-445. https://doi.org/10.35193/bseufbd.838732
  • International Telecommunication Union (2008). International TelecommunicationUnion, ITU-TX.1205: Series X:Data networks, open system communications and security: Telecommunication security: Overview of cybersecurity. https://www.itu.int/rec/T-REC-X.1205-200804-I
  • Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (7th ed.). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Karacı, A., Akyüz, H. İ., & Bilgici, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Siber Güvenlik Davranışlarının İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2079-2094. https://doi.org/10.24106/kefdergi.351517
  • Koçyiğit, M. (2017). Halkla ilişkiler algısının marka imajı ve marka bağlılığı üzerindeki etkisi. Selçuk İletişim, 10(1), 85- 97. https://doi.org/10.18094/josc.330935
  • Korkmaz, A. (2016). Siber zorbalık davranışları sergileme ve siber zorbalığa maruz kalma durumlarının karşılaştırılması. TRT akademi, 1(2), 620-639.
  • Kovačević, A., Putnik, N., & Tošković, O. (2020). Factors related to cyber security behavior. IEEE Access, 8(1), 125140-125148. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.3007867
  • Moallem, A. (2019). Cyber security awareness among college students. In Advances in Human Factors in Cybersecurity: Proceedings of the AHFE 2018 International Conference on Human Factors in Cybersecurity, July 21-25, 2018, Loews Sapphire Falls Resort at Universal Studios, Orlando, Florida, USA 9 (pp. 79-87). Springer International Publishing.
  • Özbek, Y. (2019). Öğretmen adaylarının siber güvenlik farkındalıklarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Özer Öksüzoğlu, T. Ö. (2021). Kadınlara yönelik siber zorbalık durumları ve önlem çalışmaları. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1), 67-75.
  • Salem, Y., Moreb, M., & Rabayah, K. S. (2021). Evaluation of information security awareness among palestinian learners. In 2021 International Conference on Information Technology (ICIT) (pp. 21-26). Amman, Jordan, IEEE.
  • Süslü, D. P. (2016). Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetin Benlik Saygısı Anne, Baba ve Akran İlişkileri Açısından İncelenmesi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
  • Şener, H., Arıkan, İ., & Gülekçi, Y. (2022). Covid-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinin siber güvenlik farkındalıkları ile siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeylerinin değerlendirilmesi. Bull Leg Med, 27(2), 142-149. https://doi.org/10.17986/blm.1577
  • Şimşek, T. (2024). Planlı davranış teorisi kapsamında a/b kişilik tipine göre siber güvenlik farkındalığı: Üniversite öğrencileri üzerine araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 1066-1074. https://doi.org/10.33206/mjss.1300491
  • Teddlie, C., & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100. https://doi.org/10.1177/2345678906292430
  • Türk, B., & Şenyuva, G. (2021). Şiddet sarmalı içinden siber zorbalık: Bir gözden geçirme. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 462-479. https://doi.org/10.21733/ibad.901032
  • Yaman, E., & Sönmez, Z. (2015). Ergenlerin siber zorbalık eğilimleri. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 2(1), 18-31.
  • Yavuz, C. (2017). Meslek yüksekokulları halkla ilişkiler programı öğrencilerinin sosyal medya kullanımı alışkanlığı: Ordu Üniversitesi örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 169-181.
  • Yiğit, M. F., & Seferoğlu, S. S. (2019). Öğrencilerin siber güvenlik davranışlarının beş faktör kişilik özellikleri ve çeşitli diğer değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 186-215. https://doi.org/10.17860/mersinefd.437610

Determining the Awareness of Vocational School Students Regarding Cybersecurity: The Example of Ordu University

Yıl 2025, , 101 - 112, 25.06.2025

Servet Kılıç

https://doi.org/10.47479/ihead.1676690

Öz

This study aims to determine the cybersecurity awareness levels of vocational school students. In this context, the students' gender, departments, Internet usage frequency and purposes were taken into consideration. The study was conducted using the scanning method, which is among the quantitative studies. 403 students studying technical and social sciences participated in the study. After the normal distribution tests were performed on the quantitative data, the findings were obtained through nonparametric tests (Mann-Whitney U test, Kruskal Wallis test). Data on Internet usage frequency were analyzed using descriptive statistics techniques, and the findings were presented with percentage and frequency values. According to the findings the cybersecurity awareness levels of students studying technical and social sciences were high. Especially the students of computer technologies, public relations and business method departments differed positively from the others. Although the cybersecurity awareness level of tourism department students was high, it was lower than that of the others. Gender and Internet usage did not affect students’ awareness levels. Students mostly used the Internet for information, social media, games and entertainment purposes.

Anahtar Kelimeler

Cyber security vocational school awareness

Kaynakça

  • Aksoğan, M., Bayer, H., Gülada, M., & Çelik, E. (2018). İletişim fakültesi öğrencilerinin siber güvenlik farkındalığı: İnönü Üniversitesi örneği. Kesit Akademi Dergisi, 4(13), 271-288.
  • Altun, O., & Yukselturk, E. (2024). Lise öğrencilerinin dijital okuryazarlık ve siber güvenlik farkındalıklarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 321-346.
  • Arıcak, O. T. (2011). Siber zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike. Kariyer Penceresi, 2(6), 10-12.
  • Arıcak, O. T., Tanrıkulu, T., & Kınay, H. (2012). Siber mağduriyet ölçeği’nin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 1-6. https://doi.org/10.29329/ MJER.
  • Arpaci, I., & Sevinc, K. (2022). Development of the cybersecurity scale (CS-S): Evidence of validity and reliability. Information Development, 38(2), 218-226. https://doi.org/10.1177/0266666921997512
  • Aslan, T. (2020). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kaygılarının sosyal medya bağımlılıklarını yordayıcı rolünün incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çağ Üniversitesi.
  • Bada, M., Sasse, A.M., Nurse, J.R. (2019). Cyber security awareness campaigns: why do they fail to change behaviour? arXiv preprint arXiv:1901.02672. https://doi.org/10.48550/arXiv.1901.02672
  • Barlett, C. P., & Chamberlin, K. (2017). Examining cyberbullying across the lifespan. Computers in Human Behavior, 71, 444-449. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.02.009
  • Barrett, M. P. (2018). Framework for improving critical infrastructure cybersecurity, version 1.1. National Institute of Standards and Technology (2018). https://doi.org/10.6028/nist.cswp.04162018.
  • Bhatnagar, N., & Pry, M. (2020). Student attitudes, awareness, and perceptions of personal privacy and cybersecurity in the use of social media: An initial study. Information Systems Education Journal, 18(1), 48-58.
  • Chen, H., Beaudoin, C. E., & Hong, T. (2017). Securing online privacy: An empirical test on internet scam victimization, online privacy concerns, and privacy protection behaviors. Computers in Human Behavior, 70, 291-302. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.01.003
  • Çalışkan, T. (2025). Dijital dönüşüm sürecinde siber güvenlik farkındalığı: Konya'da bilişim sektöründe faaliyet gösteren kobiler üzerine bir araştırma [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Denis, N., Laurent, M., & Chabridon, S. (2023). Integrating usage control into distributed ledger technology for internet of things privacy. IEEE Internet of Things Journal, 10(22), 20120-20133. https://doi.org/10.1109/jiot.2023.3283300
  • Doğan, B. Ö., Ertürk, Y. D., & Aslan, P. (2018). Facebook kullanıcısı kız çocuklarına yönelen zorbalık odaklı siber tacizin cinsel tacize dönüşümü: Gazete haberleri üzerinden betimsel bir değerlendirme. Etkileşim, (2), 36-55. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.2.27
  • Eroğlu, Y. (2014). Ergenlerde Siber Zorbalık ve Mağduriyeti Yordayan Risk Etmenlerini Belirlemeye Yönelik Bütüncül Bir Model Önerisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Uludağ Üniversitesi.
  • Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaulate research in education. (6th edition). MrGraw-Hill International Edition.
  • Hatipoğlu, C., & Tunacan, T. (2021). Türkiye’de siber saldırı ve tespit yöntemleri: Bir literatür taraması. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(1), 430-445. https://doi.org/10.35193/bseufbd.838732
  • International Telecommunication Union (2008). International TelecommunicationUnion, ITU-TX.1205: Series X:Data networks, open system communications and security: Telecommunication security: Overview of cybersecurity. https://www.itu.int/rec/T-REC-X.1205-200804-I
  • Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (7th ed.). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  • Karacı, A., Akyüz, H. İ., & Bilgici, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Siber Güvenlik Davranışlarının İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2079-2094. https://doi.org/10.24106/kefdergi.351517
  • Koçyiğit, M. (2017). Halkla ilişkiler algısının marka imajı ve marka bağlılığı üzerindeki etkisi. Selçuk İletişim, 10(1), 85- 97. https://doi.org/10.18094/josc.330935
  • Korkmaz, A. (2016). Siber zorbalık davranışları sergileme ve siber zorbalığa maruz kalma durumlarının karşılaştırılması. TRT akademi, 1(2), 620-639.
  • Kovačević, A., Putnik, N., & Tošković, O. (2020). Factors related to cyber security behavior. IEEE Access, 8(1), 125140-125148. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2020.3007867
  • Moallem, A. (2019). Cyber security awareness among college students. In Advances in Human Factors in Cybersecurity: Proceedings of the AHFE 2018 International Conference on Human Factors in Cybersecurity, July 21-25, 2018, Loews Sapphire Falls Resort at Universal Studios, Orlando, Florida, USA 9 (pp. 79-87). Springer International Publishing.
  • Özbek, Y. (2019). Öğretmen adaylarının siber güvenlik farkındalıklarının incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Özer Öksüzoğlu, T. Ö. (2021). Kadınlara yönelik siber zorbalık durumları ve önlem çalışmaları. European Journal of Educational and Social Sciences, 6(1), 67-75.
  • Salem, Y., Moreb, M., & Rabayah, K. S. (2021). Evaluation of information security awareness among palestinian learners. In 2021 International Conference on Information Technology (ICIT) (pp. 21-26). Amman, Jordan, IEEE.
  • Süslü, D. P. (2016). Lise Öğrencilerinde Siber Zorbalık ve Siber Mağduriyetin Benlik Saygısı Anne, Baba ve Akran İlişkileri Açısından İncelenmesi [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Maltepe Üniversitesi.
  • Şener, H., Arıkan, İ., & Gülekçi, Y. (2022). Covid-19 pandemisinde üniversite öğrencilerinin siber güvenlik farkındalıkları ile siber zorbalık ve siber mağduriyet düzeylerinin değerlendirilmesi. Bull Leg Med, 27(2), 142-149. https://doi.org/10.17986/blm.1577
  • Şimşek, T. (2024). Planlı davranış teorisi kapsamında a/b kişilik tipine göre siber güvenlik farkındalığı: Üniversite öğrencileri üzerine araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(3), 1066-1074. https://doi.org/10.33206/mjss.1300491
  • Teddlie, C., & Yu, F. (2007). Mixed methods sampling: A typology with examples. Journal of Mixed Methods Research, 1(1), 77-100. https://doi.org/10.1177/2345678906292430
  • Türk, B., & Şenyuva, G. (2021). Şiddet sarmalı içinden siber zorbalık: Bir gözden geçirme. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 462-479. https://doi.org/10.21733/ibad.901032
  • Yaman, E., & Sönmez, Z. (2015). Ergenlerin siber zorbalık eğilimleri. Online Journal of Technology Addiction and Cyberbullying, 2(1), 18-31.
  • Yavuz, C. (2017). Meslek yüksekokulları halkla ilişkiler programı öğrencilerinin sosyal medya kullanımı alışkanlığı: Ordu Üniversitesi örneği. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 169-181.
  • Yiğit, M. F., & Seferoğlu, S. S. (2019). Öğrencilerin siber güvenlik davranışlarının beş faktör kişilik özellikleri ve çeşitli diğer değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 186-215. https://doi.org/10.17860/mersinefd.437610
Toplam 35 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Öğretim Teknolojileri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Servet Kılıç 0000-0002-1687-3231

Yayımlanma Tarihi 25 Haziran 2025
Gönderilme Tarihi 15 Nisan 2025
Kabul Tarihi 18 Mayıs 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025

Kaynak Göster

APA Kılıç, S. (2025). Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Siber Güvenliğe Yönelik Farkındalıklarının Belirlenmesi: Ordu Üniversitesi Örneği. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 10(1), 101-112. https://doi.org/10.47479/ihead.1676690
Değerli Meslektaşlarımız,
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 10-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 10-Sayı 2) Aralık 2025 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 tarihinden itibaren dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) by Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi içeriği CC BY-NC-SA 4.0. lisansına sahiptir.
by-nc-sa.svg

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) dünyada araştırmacılar, yayıncılar ve bilim insanları tarafından en fazla kullanılan benzerlik yazılımlarından birisi olan iThenticate'i kullanmaktadır.

ithenticate-badge-rec-reverse.jpg


Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) açık erişimli bir dergidir.
Open-Access-logo.png