Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

A THEORETICAL REFLECTION ON PSYCHOLOGICAL CONTRACT IN ORGANIZATIONS

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 25 - 36, 30.12.2016

Hakan Topaloğlu Gökhan Arastaman

Öz

The aim of this study is to define the concept
of psychological contract that emerges and develops in almost every
employee-organization relations and  to
make an analysis by associating it with the research findings within the
context of background, effects and results. For this purpose theoretical
foundations, characteristics, violations and outcomes of psychological contract
evaluated on the theoretical basis. Based on this analysis it was concluded that
the workplace environment is far more comprehensive, complex and difficult to
understand. Therefore the discourse regarding psychological contract should be
critically reconsidered in the light of workplace reality.

Anahtar Kelimeler

Psychological contract transactional contract relational contract

Kaynakça

  • Argyris, C. (1960). Understanding Organizational Behavior, Homewood IL: DorseyPress.
  • Armstrong, M. ve Taylor, S. (2014). Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Practice. London: KoganPage.
  • Adams, J. S. (1963). Toward an Understanding of Inequity. Journal of Abnormal and Social Psychology, 67, 422-436.
  • Arslan, B. ve Ulaş, D. (2004). İstihdamın Korunması ve İşten Çıkarılanlara Uygulanan Yardımlar. Ege Akademik Bakış, 4, 1-2.
  • Aselage, J., Eisenberger, R. (2003). “PerceivedOrganizationalSupportandPsychological Contracts, s. A Theoretical Integration”, Journal of OrganizationalBehavior, 24, 491–509.
  • Atkinson, P.H., Barrow, C. and Connors, L. (2003). Models of police probationer career progression: preconceptions of the psychological contract. Human Resource Development International, 6, 43–57.
  • Aykanat, Z. (2014). Psikolojik Sözleşmenin İhlali Algısında Örgütsel Adaletin Etkisi ve Etik Liderin Aracı Değişken Olarak Rolü: Kalkınma Ajanslarında Uygulama. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Aydın K, G. (2009) “Third Party Roles in Mediating or Preverting Psychological Contract Violations in High-Context Cultures”,The Business Review, Canbridge, Summer, 12(1).
  • Blau, P. (1964). Exchange and Power in Social Life, Wiley Science Editions: New York.
  • Büyükyılmaz, O. (2013). Akademik Personel Açısından Psikolojik Sözleşme İhlali İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Analizi. (Doktora Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
  • Coyle-Shapiro, J., & Kessler, I. (2000). Consequences of the psychological contract for the employment relationship: A large scale survey. Journal of Management Studies, 37, 903–930.
  • Cullinane, N; Dundon, T. (2006). The psychological contract: A critical review. International Journal of Management Reviews. 8 (2), 113-129.
  • Cropanzano, R. ve M.S. Mitchell, (2005), “Social Exchange Theory: An InterdisciplinaryReview”, Journal of Management,31 (6), 874-900.
  • Demirkasımoğlu, N. (2014). Teachers’ psychological contract perceptions and person environment fit levels. Eurasian Journal of Educational Research, 56, 1-24.
  • Dikili, A. (2012). Psikolojik Sözleşme İle İş Tatmini İlişkisi: Bir Örnek Olay Çalışması. (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Dağlı, M. (2016). Psikolojik Sözleşme İhlalleri, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel adalet Algısı İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2009).“Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: (32). 47-80.
  • Fox, A. (1974). Beyond Contract. Work, Power and Trust Relations. London: Faber & Faber.
  • Gefen, D. ve C.M. Ridings (2002), “Implementation Team Responsivenessand User Evaluation of CustomerRelationship Management: A Quasi-Experimental Design Study of Social Exchange Theory”, Journal of Management Information Systems, Vol. 19, No.1,47 69.
  • Guest, D. (2004). The psychology of the employ-ment relationship: an analysis based on the psychological contract. Applied Psychology, 53, 541–555.
  • Herriot, P. (1992). The Career Management Chal-lenge: Balancing Individual and Organisational Needs. London: Sage.
  • Konovksy, M.A.&Pugh, S. D. (1994). Citizenship behavior and social Exchange.Academy of Management Journal, 37 (3), 656-669.
  • Knights, A., Janice, K., Jean, B. (2005), “Psychological Contract Violation: Impacts on Job Satisfaction and Organizational Commitment Among Australian Senior Public Servants”, Applied H.R.M. Research, 10 (2) 57-72.
  • Levinson, H., C. Price, K. Munden, H. Mandl, C. Solley (1962), Men, Management, andMentalHealth, Cambridge, MA: Harvard UniversityPress.
  • McCormick, E.J. ve D.R. Ilgen (1980), Industrial Psychology, PrenticeHall, New Jersey.
  • Mimaroğlu, H. (2008). Psikolojik Sözleşmenin Personelin Tutum ve Davranışlarına Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Morrıson, E, W. ve Robınson, S. L. (1997).“When Employees Feel Betrayed: A Model of How Psychological Contract Violation Develops”, Academy of Management Review, 22(1), ss.226-256.
  • Organ, Dennis(1988) Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington, MA: Lexington Boks.
  • Özdaşlı, K. ve Çelikkol, Ö. (2012). Psikolojik Sözleşme: Kavramsal Çerçeve ve Bir İçerik Analizi Psychological Contract: Conceptual Framework And a Content Analysis, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (7).
  • Özdemir, M; Demircioğlu, E (2015). "The relationship between counterproductive work behaviours and psychological contracts in public high schools", Cukurova Unıversıty Faculty Of Educatıon Journal, 44 (1).
  • Özgen, M. H.,Özgen, H. (2010). Psikolojik Sözleşme ve Boyutlarının İş tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkileri; Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1).
  • Purvis, L. J. ve Cropley, M. (2003). “The psychological contracts of National Health Service nurses”,Journal of Nursing Management, 11, 107–120.
  • Robinson, S. L., D.M. Rousseau (1994), “Violating the psychological contract: not the exception but the norm,” Journal of Organizational Behavior, 15, ss. 245- 259.
  • Rousseau, D. (2004). Psychological contracts in the workplace: understanding the ties that motivate. Academy of Management Executive, 18(1), 120-127.
  • Rousseau, D. (1990). New hireperception of their own and their employer's obligations: a study of psychological contracts. Journal of Organizational Behavior, 11, 389-400.
  • Rousseau, D. (1995). Psychological Contracts In Organizations: Understanding Written And Unwrritten Agreements. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
  • Rousseau, D. and Tijoriwala, S. (1998). Assessing psy- chological contracts: issues, alternatives and measures. Journal of Organisational Behaviour, 19, 679– 696.
  • Rousseau, D. (2001). Schema, promises and mutual-ity: the building blocks of the psychological con-tract. Journal of Occupational and Organisational Psychology, 74, 511–542.
  • Schein, Edgar H. (1977). Örgüt Psikolojisi (Çeviren: Mustafa Tosun). Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Schein, Edgar H. (1980). Organizational Psychology (3rd Edition). Engle wood Cliffs, NJ: Prentice-HallInc.
  • Sturges, J., Conway, N., Guest, D. and Liefooghe, A. (2005). Managing the career deal: the psychological contract as a frame work for understanding career management, organizational commitment and work behavior.Journal of Organizational Behavior, 26(7), 821-838.
  • Tekleab, A. and Taylor, S. (2003). Aren’t there two parties in the employment relationship? Anteced- ents and consequences of organization–employee agreement on contract obligations and violations. Journal of Organizational Behavior, 24, 585–608.
  • Tevrüz, S. (1999). Güdülenme (Eşitlik Teorisi). Davranışlarımızdan Seçmeler içinde, İstanbul: Beta yayınları.
  • Topçu, M, K.(2015). Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Psikolojik Sözleşme Algısının Rolü. (Doktora Tezi). Kara Harp Okulu, Ankara.
  • Vroom, V. H. (1964), Work and Motivation, John Wiley&Sons, New York.
  • Yıldırım, S. (2007). Motivasyon ve çalışma yaşamında motivasyonun önemi, K.S.İ Üni. Sosyal Bil. Ens., Kahramanmaraş.
  • Yılmaz, A. (2012). Psikolojik Sözleşme ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişkinin Analizi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Zuber, T. J. and Hammond, J. B. (2002). The psychological contract: retaining newly employed physicians. The Physician Executive, 28(3), 40-43.

ÖRGÜTLERDE PSİKOLOJİK SÖZLEŞME ÜZERİNE KURAMSAL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2016, Cilt: 1 Sayı: 2, 25 - 36, 30.12.2016

Hakan Topaloğlu Gökhan Arastaman

Öz

Bu çalışmanın amacı işgören ile örgütü arasında
neredeyse her istihdam ilişkisinde ortaya çıkıp gelişen psikolojik sözleşme
kavramını; arkaplanı, etkileri ve sonuçları bağlamında, alanyazındaki araştırma
bulguları ile ilişkilendirerek bir çözümleme yapmaktır. Bu amaçla psikolojik
sözleşmenin kuramsal temelleri, özellikleri, ihlali ve sonuçları kuramsal
temelde değerlendirilmiştir. Bu çözümlemelere dayalı olarak örgütlerde
algılanan çalışma şartları ve koşulların, resmi istihdam sözleşmelerinin
öngördüğünden çok daha kapsamlı, karmaşık ve zor anlaşılır olduğu dolayısıyla
psikolojik sözleşmelere olan mevcut ilgiyi çevreleyen söylemin, işyeri
gerçekleri ışığında eleştirel olarak düşünülmesi gerektiği sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik sözleşme; işlemsel sözleşme; ilişkisel sözleşme

Kaynakça

  • Argyris, C. (1960). Understanding Organizational Behavior, Homewood IL: DorseyPress.
  • Armstrong, M. ve Taylor, S. (2014). Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Practice. London: KoganPage.
  • Adams, J. S. (1963). Toward an Understanding of Inequity. Journal of Abnormal and Social Psychology, 67, 422-436.
  • Arslan, B. ve Ulaş, D. (2004). İstihdamın Korunması ve İşten Çıkarılanlara Uygulanan Yardımlar. Ege Akademik Bakış, 4, 1-2.
  • Aselage, J., Eisenberger, R. (2003). “PerceivedOrganizationalSupportandPsychological Contracts, s. A Theoretical Integration”, Journal of OrganizationalBehavior, 24, 491–509.
  • Atkinson, P.H., Barrow, C. and Connors, L. (2003). Models of police probationer career progression: preconceptions of the psychological contract. Human Resource Development International, 6, 43–57.
  • Aykanat, Z. (2014). Psikolojik Sözleşmenin İhlali Algısında Örgütsel Adaletin Etkisi ve Etik Liderin Aracı Değişken Olarak Rolü: Kalkınma Ajanslarında Uygulama. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
  • Aydın K, G. (2009) “Third Party Roles in Mediating or Preverting Psychological Contract Violations in High-Context Cultures”,The Business Review, Canbridge, Summer, 12(1).
  • Blau, P. (1964). Exchange and Power in Social Life, Wiley Science Editions: New York.
  • Büyükyılmaz, O. (2013). Akademik Personel Açısından Psikolojik Sözleşme İhlali İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin Analizi. (Doktora Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
  • Coyle-Shapiro, J., & Kessler, I. (2000). Consequences of the psychological contract for the employment relationship: A large scale survey. Journal of Management Studies, 37, 903–930.
  • Cullinane, N; Dundon, T. (2006). The psychological contract: A critical review. International Journal of Management Reviews. 8 (2), 113-129.
  • Cropanzano, R. ve M.S. Mitchell, (2005), “Social Exchange Theory: An InterdisciplinaryReview”, Journal of Management,31 (6), 874-900.
  • Demirkasımoğlu, N. (2014). Teachers’ psychological contract perceptions and person environment fit levels. Eurasian Journal of Educational Research, 56, 1-24.
  • Dikili, A. (2012). Psikolojik Sözleşme İle İş Tatmini İlişkisi: Bir Örnek Olay Çalışması. (Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Dağlı, M. (2016). Psikolojik Sözleşme İhlalleri, Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel adalet Algısı İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Haliç Üniversitesi, İstanbul.
  • Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2009).“Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirme ve Psikolojik Sözleşmenin Etkisine İlişkin Bir Araştırma” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: (32). 47-80.
  • Fox, A. (1974). Beyond Contract. Work, Power and Trust Relations. London: Faber & Faber.
  • Gefen, D. ve C.M. Ridings (2002), “Implementation Team Responsivenessand User Evaluation of CustomerRelationship Management: A Quasi-Experimental Design Study of Social Exchange Theory”, Journal of Management Information Systems, Vol. 19, No.1,47 69.
  • Guest, D. (2004). The psychology of the employ-ment relationship: an analysis based on the psychological contract. Applied Psychology, 53, 541–555.
  • Herriot, P. (1992). The Career Management Chal-lenge: Balancing Individual and Organisational Needs. London: Sage.
  • Konovksy, M.A.&Pugh, S. D. (1994). Citizenship behavior and social Exchange.Academy of Management Journal, 37 (3), 656-669.
  • Knights, A., Janice, K., Jean, B. (2005), “Psychological Contract Violation: Impacts on Job Satisfaction and Organizational Commitment Among Australian Senior Public Servants”, Applied H.R.M. Research, 10 (2) 57-72.
  • Levinson, H., C. Price, K. Munden, H. Mandl, C. Solley (1962), Men, Management, andMentalHealth, Cambridge, MA: Harvard UniversityPress.
  • McCormick, E.J. ve D.R. Ilgen (1980), Industrial Psychology, PrenticeHall, New Jersey.
  • Mimaroğlu, H. (2008). Psikolojik Sözleşmenin Personelin Tutum ve Davranışlarına Etkileri: Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerinde Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Morrıson, E, W. ve Robınson, S. L. (1997).“When Employees Feel Betrayed: A Model of How Psychological Contract Violation Develops”, Academy of Management Review, 22(1), ss.226-256.
  • Organ, Dennis(1988) Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington, MA: Lexington Boks.
  • Özdaşlı, K. ve Çelikkol, Ö. (2012). Psikolojik Sözleşme: Kavramsal Çerçeve ve Bir İçerik Analizi Psychological Contract: Conceptual Framework And a Content Analysis, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (7).
  • Özdemir, M; Demircioğlu, E (2015). "The relationship between counterproductive work behaviours and psychological contracts in public high schools", Cukurova Unıversıty Faculty Of Educatıon Journal, 44 (1).
  • Özgen, M. H.,Özgen, H. (2010). Psikolojik Sözleşme ve Boyutlarının İş tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkileri; Tıbbi Satış Temsilcileri Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1).
  • Purvis, L. J. ve Cropley, M. (2003). “The psychological contracts of National Health Service nurses”,Journal of Nursing Management, 11, 107–120.
  • Robinson, S. L., D.M. Rousseau (1994), “Violating the psychological contract: not the exception but the norm,” Journal of Organizational Behavior, 15, ss. 245- 259.
  • Rousseau, D. (2004). Psychological contracts in the workplace: understanding the ties that motivate. Academy of Management Executive, 18(1), 120-127.
  • Rousseau, D. (1990). New hireperception of their own and their employer's obligations: a study of psychological contracts. Journal of Organizational Behavior, 11, 389-400.
  • Rousseau, D. (1995). Psychological Contracts In Organizations: Understanding Written And Unwrritten Agreements. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
  • Rousseau, D. and Tijoriwala, S. (1998). Assessing psy- chological contracts: issues, alternatives and measures. Journal of Organisational Behaviour, 19, 679– 696.
  • Rousseau, D. (2001). Schema, promises and mutual-ity: the building blocks of the psychological con-tract. Journal of Occupational and Organisational Psychology, 74, 511–542.
  • Schein, Edgar H. (1977). Örgüt Psikolojisi (Çeviren: Mustafa Tosun). Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Schein, Edgar H. (1980). Organizational Psychology (3rd Edition). Engle wood Cliffs, NJ: Prentice-HallInc.
  • Sturges, J., Conway, N., Guest, D. and Liefooghe, A. (2005). Managing the career deal: the psychological contract as a frame work for understanding career management, organizational commitment and work behavior.Journal of Organizational Behavior, 26(7), 821-838.
  • Tekleab, A. and Taylor, S. (2003). Aren’t there two parties in the employment relationship? Anteced- ents and consequences of organization–employee agreement on contract obligations and violations. Journal of Organizational Behavior, 24, 585–608.
  • Tevrüz, S. (1999). Güdülenme (Eşitlik Teorisi). Davranışlarımızdan Seçmeler içinde, İstanbul: Beta yayınları.
  • Topçu, M, K.(2015). Çalışanların Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Özdeşleşme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisinde Psikolojik Sözleşme Algısının Rolü. (Doktora Tezi). Kara Harp Okulu, Ankara.
  • Vroom, V. H. (1964), Work and Motivation, John Wiley&Sons, New York.
  • Yıldırım, S. (2007). Motivasyon ve çalışma yaşamında motivasyonun önemi, K.S.İ Üni. Sosyal Bil. Ens., Kahramanmaraş.
  • Yılmaz, A. (2012). Psikolojik Sözleşme ve Örgütsel Güven Arasındaki İlişkinin Analizi: Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Zuber, T. J. and Hammond, J. B. (2002). The psychological contract: retaining newly employed physicians. The Physician Executive, 28(3), 40-43.
Toplam 48 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Konular Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Hakan Topaloğlu

Gökhan Arastaman

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2016
Gönderilme Tarihi 18 Şubat 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2016Cilt: 1 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Topaloğlu, H., & Arastaman, G. (2016). ÖRGÜTLERDE PSİKOLOJİK SÖZLEŞME ÜZERİNE KURAMSAL BİR DEĞERLENDİRME. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 25-36.
 Kapak Resmi İndir
Değerli Meslektaşlarımız,
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 8-Sayı 2) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duyarız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi ifade etmek isteriz. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 9-Sayı 1) haziran 2024 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 itibariyle dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul edeceğiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı belirtmek isteriz. Katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) by Aksaray Üniversitesi Eğitim Fakültesi içeriği CC BY-NC-SA 4.0. lisansına sahiptir.
by-nc-sa.svg

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) dünyada araştırmacılar, yayıncılar ve bilim insanları tarafından en fazla kullanılan benzerlik yazılımlarından birisi olan iThenticate'i kullanmaktadır.

ithenticate-badge-rec-reverse.jpg


Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi (IHEAD) açık erişimli bir dergidir.
Open-Access-logo.png