Öz
Dil becerilerden dinleme/izleme ve okuma, alıcı dil becerilerinden olup anlama becerileri olarak sınıflandırılmaktadır. Bu çalışma ile anlama becerileri üzerine Türkiye’de 2001-2020 yılları arasında yapılan doktora tezleri; yıl, üniversite, danışman, kapsam, araştırma deseni, çalışma grubu, veri toplama araçları, veri analiz yöntemleri ve kaynak sayıları bakımından incelenmiştir. Çalışmada doküman incelemesi kullanılmıştır. Bu çalışma ile -incelemeye dâhil etme kriterleri göz önünde bulundurularak- 17 dinleme, 18 okuma ve 5 tane de her iki beceriyi ele alan toplamda 40 doktora tezi değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, anlama becerisi çalışılan doktora tezlerinin en fazla 2020 yılında yapıldığı ortaya konmuştur. İncelenen tezler, en fazla Gazi Üniversitesinde ve daha çok profesör doktor unvanlı hocaların danışmanlığında tamamlanmıştır. Anlama becerisine ilişkin doktora tezlerinde çoğunlukla bir yöntem, teknik veya materyalin ele alınan beceri üzerindeki etkisinin ölçülmeye çalışıldığı tespit edilmiştir. Tezler daha çok karma yöntem araştırması şeklinde yürütülmüş ve 7. sınıf öğrencileri ile daha fazla çalışılmıştır. İncelenen doktora tezlerinde en fazla kullanılan veri toplama araçları; ölçekler ve görüşme formlarıdır. Nicel veri analiz yöntemlerinden kestirimsel istatistikler; nitel veri analiz yöntemlerinden ise içerik analizi daha çok kullanılmıştır. Dinleme becerisi çalışılan tezlerde daha az sayıda kaynak kullanıldığı görülmüştür. Bu çalışmadan çıkan sonuçlar, son yirmi yılda anlama becerisini konu alan doktora tezlerinin mevcut durumunu ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler
anlama becerisi dinleme/izleme becerisi okuma becerisi doktora tezi
Kaynakça
- Aydeniz, S. & Haydaroğlu, M. (2021). Dört Temel Dil Becerisi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi. Türkiye Eğitim Dergisi, 6(1), 200-216.
- Aydın, A., Sarıer, Y. & Uysal, Ş. (2014). PISA Sonuçları Bağlamında Öğrencilerin Akademik Başarılarının Değerlendirilmesi. Elementary Education Online, 13(3), 1065-1074.
- Boyacı, S. & Demirkol, S. (2018). Türkçe Eğitimi Alanında Yapılan Doktora Tezlerinin İncelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(2), 512-531.
- Bozkurt, B. Ü. (2016). Türkiye’de Okuma Eğitiminin Karnesi: PISA Ölçeğinden Çıkarımlar. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1673-1686.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem.
- Ceran, D., Aydın, M. & Onarıcıoğlu, A. S. (2018). Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Tezlerde Eğilimler: Bir İçerik Analizi Çalışması. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2377-2392. https://doi.org/10.29299/kefad.2018.19.03.016.
- Cin-Şeker, Z. (2020). Dinleme ve Konuşma Becerilerine Yönelik Lisansüstü Tezlerin Anahtar Kelimeleri Üzerine Bir İnceleme: Betimsel Analiz. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 19, 128-140. https://doi.org/10.29000/rumelide.752206.
- Coşkun, E., Özçakmak, H. & Balcı, A. (2012). Türkçe Eğitiminde Eğilimler: 1981-2010 Yılları Arasında Yapılan Tezler Üzerine Bir Meta-Analiz Çalışması. E. Yılmaz (Ed.), Türkçenin Eğitimi Öğretimi Üzerine Çalışmalar içinde (s. 204-212). Ankara: Pegem.
- Demirel, G. & Yağmur, K. (2017). Uluslararası PIRLS Uygulamaları Ölçütlerine Göre Türk Öğrencilerin Üst Düzey Düşünme Becerilerinin Değerlendirilmesi. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 95-106.
- Doğan, Y. & Özçakmak, H. (2014). Dinleme Becerisinin Eğitimi Üzerine Yapılan Lisansüstü Tezlerin Değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), 90-99.
- Elbir, B. & Bağcı, C. (2013). Birinci ve İkinci Kademe Okuma Eğitimi Üzerine Yapılan Lisansüstü Çalışmaların Değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 229-247.
- Epçaçan, C. (2018). Okuma ve Anlama Becerilerinin Öğretim Sürecine Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Turkish Studies, 13(19), 615-430. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14123.
- Işıksoluğu, M. K. (1994). Tezler ve Danışmanlık. Eğitim ve Bilim, 18(94), 57-62.
- Kan, M. O. & Gedik, F. N. (2016). Türkçe Eğitimi Alanında Yüksek Lisans Tezi Tamamlayanların Akademik Yazma ve Tez Oluşturma Sürecine İlişkin Görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 6(3), 402-408.
- Karadağ, R. (2014). Okuma İlgisi, Tutumları ve Alışkanlığı Konusunda Yapılmış Çalışmaların Lisansüstü Tezlere Dayalı Analizi: YÖK ve PROQUEST Veri Tabanları Örneklemi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 1-17. https://doi.org/10.9779/PUJE619.
- Karagöz, B. & Şeref, İ. (2021). Türkçe Eğitimi Doktora Tezlerine Bütünsel Bir Yaklaşım (1995-2020). Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 46, 43-68.
- Kurudayıoğlu, M. & Çetin, Ö. (2015) Temel Beceriler ve Türkçe Öğretimi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(3), 1-19.
- Neuman, W. L. (2016). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 2. Özge, S. (çev.), Yayınodası.
- Özçakmak, H. (2017). Türkçe Eğitimi Lisansüstü Araştırmalarında Yeni Yönelimler (2011-2015). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1607-1618.
- Özdemir, S. (2018). Okumaya İlişkin Lisansüstü Araştırmaların Eğilimleri. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1161-1178.
- Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı.
- Suna, H. E., Tanberkan, H. & Özer, M. (2020). Türkiye’de Öğrencilerin Okuryazarlık Becerilerinin Yıllara ve Okul Türlerine Göre Değişimi: Öğrencilerin PISA Uygulamalarındaki Performansı. Journal of Measurement and Evaluation in Education and Psychology, 11(1), 76-97. https://doi.org/10.21031/epod.702191.
- Yağmur-Şahin, E., Kana, F. & Varışoğlu, B. (2013). Türkçe Eğitimi Bölümlerinde Yapılan Lisansüstü Tezlerin Araştırma Eğilimleri. International Journal of Human Sciences, 10(2), 356-378.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Şubat 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022Cilt: 7 Sayı: 1 |
Cited By
Türkçe Öğretiminde Tutum: Lisansüstü Tezlerin Araştırma Eğilimleri
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1276184
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 8-Sayı 2) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duyarız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi ifade etmek isteriz. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 9-Sayı 1) haziran 2024 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 itibariyle dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul edeceğiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı belirtmek isteriz. Katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
