Yurt Dışına Türkçe ve Türk Kültürü Öğretmeni Olarak Atanan Sınıf Öğretmenlerinin Kültürlerarası İletişim Algıları
Öz
Bu çalışmanın amacı yurt dışına Türkçe ve Türk kültürü öğretmeni olarak atanan sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası iletişim algılarını tespit etmektir. Araştırma, 2024 yılında yurt dışında aktif çalışan ve daha önce çalışmış sınıf öğretmenleriyle yürütülmüştür. Çalışmayı yapabilmek için amaçlı örneklem yöntemlerinden kartopu yöntemi kullanılmıştır. Araştırma, nitel araştırma desenine göre oluşturulmuştur. Veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formu tekniği ve yüz yüze görüşmeyle toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde nitel analiz yöntemlerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Öğretmenlerin farklılık kavramına ve farkındalıklara ilişkin duyarlılık deneyimlerine dair ifadelerinde; gelenek, dil ve din kavramlarının ortak unsurlar olarak öne çıktığı görülmektedir. Sınıf öğretmenleri, duyarlılık kavramı ve duyarlılığa ilişkin deneyimleri temasında; gelenek ve göreneklere duyarlılık, yaşam tarzına duyarlılık ve dini duyarlılık kavramlarını ortak kavram olarak görmektedir. Yine sınıf öğretmenleri beceriklilik kavramını ve beceriklilik ile ilgili deneyimlerini; kültürel beceriklilik ve dil becerikliliği kavramlarını ortak kavram olarak görmektedir. Araştırma sonucunda öğretmenler, kültürlerarası farkındalığı kültürel ve sosyal yapı ile ilişkilendirdiler, kültürlerarası duyarlılığı iletişim ve etkileşimle ilişkilendirdiler, kültürlerarası becerikliliği ise kültürel ve dilsel alanda gelişim ile ilişkili olduğunu dile getirmişlerdir.
Anahtar Kelimeler
Sınıf öğretmeni kültürlerarası iletişim kültürlerarası farkındalık kültürlerarası duyarlılık kültürlerarası beceriklilik
Proje Numarası
Proje değil
Kaynakça
- Arıcı, B. ve Kırkkılıç, H. A. (2017). Yurt dışında görev yapan Türkçe ve Türk kültürü öğretmenlerinin Türkçe ve Türk kültürü derslerine ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(41),480-500. https://doi.org/10.16992/asos.12043
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
- Başbay, A. ve Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34, 30-43.
- Bekiroğlu, O. ve Balcı, Ş. (2014). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: İletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (35), 429-459. https://doi.org/10.21563/sutad.187110
- Bhawuk, D. P. S. ve Brislin, R. (1992). The measurement of intercultural sensitivity using the concepts of individualism and collectivism. International Journal of Intercultural Relations, 16, 413-436. https://doi.org/10.1016/0147-1767(92)90031-o
- Bulduk, S., Tosun, H., ve Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 19(1), 25‐31.
- Chen G. M. (1990). Intercultural communication competence: Some perspectives of research. Howard Journal of Communications, 2(3), 243-261. https://doi.org/10.1080/10646179009359718
- Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (1997). A review of the concept of intercultural sensitivity. Human Communication, 1(1), 1-16.
- Eğinli, A. T. (2011). Kültürlerarası yeterliliğin kazanılmasında kültürel farklılık eğitimlerinin önemi. Öneri Dergisi, 9(35), 215-227.
- Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.). Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s. 81-138). Anı Yayıncılık.
- Fritz, W., Möllenberg, A. ve Chen, G. M. (2002). Measuring intercultural sensitivity in different cultural contexts. Intercultural Communication Studies, 11(2), 165-177.
- Gökalp, Z. (2019). Türkçülüğün esasları (1.bs.). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 47, 480-495. https://doi.org/10.16992/asos.12368
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Bakanlıklar arası Ortak Kültür Komisyonunun çalışma esas ve usulleri ile bu komisyon tarafından yurt dışında görevlendirilecek personelin nitelikleri ile hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesine ilişkin karar (03/07/2003 tarihli ve 25157 sayılı Resmî Gazete; 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı). https://www.resmigazete.gov.tr.
- Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Nobel Yayınları.
- Hammer, M. R., Bennett, M. J. ve Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 421-443. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(03)00032-4
- Rehber, H. E. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen yeterlikleri açısından müfettişlerden rehberlik beklentileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
- Şen, Ü., ve Adıgüzel, F. B. (2018). Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretmenlerinin yurt dışı görevini tercih etme nedenleri ve görevlerine ilişkin beklentileri. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 3(1), 67-90.
- Tok, H. ve Bozkurt, A. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 1. 2. 3. sınıflar için ayrı yetiştirilmeleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 759- 778.
- Tutar, H. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik: Bir model önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 117-140. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227323
- Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
- Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini etkileyen etmenler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Yalçın, R. (2019). Yurt dışında görevlendirilen öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve mesleki gelişimlerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, G. ve Tepe, N. (2020). Yurt dışında görev yapan okutmanların kültürlerarası iletişim algılarının incelenmesi: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(4), 1616-1633.
Intercultural Communication Perceptions of Classroom Teachers Appointed Abroad as Turkish and Turkish Culture Teachers
Öz
The aim of this study is to determine the intercultural communication perceptions of classroom teachers appointed abroad as Turkish and Turkish culture teachers. The research was conducted with classroom teachers who were actively working abroad and those who had previously worked abroad in 2024. The snowball method, a purposeful sampling method, was used to conduct the study. The research was conducted according to the qualitative research pattern. The data were collected using semi-structured interview form technique and face-to-face interview. A descriptive analysis technique and a qualitative analysis methods were used in the analyze of the data. In teachers’ views on the concept of difference and their sensitivity experiences related to awareness, the concepts of tradition, language, and religion are seen as common elements. The study revealed that classroom teachers view the concept of sensitivity and their experiences related sensitivity, sensitivity to traditions and customs, sensitivity to lifestyle and religious sensitivity as common concepts. Similarly, classroom teachers view the concept of competence and experiences related to competence, cultural competence and language competence as common concepts. According to the research results, teachers associated intercultural awareness with cultural and social structure, associated intercultural sensitivity with communication and interaction, and stated that intercultural competence is related to development in the cultural and linguistic field.
Anahtar Kelimeler
Classroom teacher intercultural communication intercultural awareness intercultural sensitivity intercultural resourcefulness
Proje Numarası
Proje değil
Kaynakça
- Arıcı, B. ve Kırkkılıç, H. A. (2017). Yurt dışında görev yapan Türkçe ve Türk kültürü öğretmenlerinin Türkçe ve Türk kültürü derslerine ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(41),480-500. https://doi.org/10.16992/asos.12043
- Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
- Başbay, A. ve Bektaş, Y. (2009). Çokkültürlülük bağlamında öğretim ortamı ve öğretmen yeterlikleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 34, 30-43.
- Bekiroğlu, O. ve Balcı, Ş. (2014). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: İletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (35), 429-459. https://doi.org/10.21563/sutad.187110
- Bhawuk, D. P. S. ve Brislin, R. (1992). The measurement of intercultural sensitivity using the concepts of individualism and collectivism. International Journal of Intercultural Relations, 16, 413-436. https://doi.org/10.1016/0147-1767(92)90031-o
- Bulduk, S., Tosun, H., ve Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürler arası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 19(1), 25‐31.
- Chen G. M. (1990). Intercultural communication competence: Some perspectives of research. Howard Journal of Communications, 2(3), 243-261. https://doi.org/10.1080/10646179009359718
- Chen, G. M. ve Starosta, W. J. (1997). A review of the concept of intercultural sensitivity. Human Communication, 1(1), 1-16.
- Eğinli, A. T. (2011). Kültürlerarası yeterliliğin kazanılmasında kültürel farklılık eğitimlerinin önemi. Öneri Dergisi, 9(35), 215-227.
- Ersoy, A. F. (2017). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.). Eğitimde nitel araştırma desenleri içinde (s. 81-138). Anı Yayıncılık.
- Fritz, W., Möllenberg, A. ve Chen, G. M. (2002). Measuring intercultural sensitivity in different cultural contexts. Intercultural Communication Studies, 11(2), 165-177.
- Gökalp, Z. (2019). Türkçülüğün esasları (1.bs.). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Koç Başaran, Y. (2017). Sosyal bilimlerde örnekleme kuramı. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 47, 480-495. https://doi.org/10.16992/asos.12368
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2024). Bakanlıklar arası Ortak Kültür Komisyonunun çalışma esas ve usulleri ile bu komisyon tarafından yurt dışında görevlendirilecek personelin nitelikleri ile hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesine ilişkin karar (03/07/2003 tarihli ve 25157 sayılı Resmî Gazete; 2003/5753 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı). https://www.resmigazete.gov.tr.
- Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. S. Turan). Nobel Yayınları.
- Hammer, M. R., Bennett, M. J. ve Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 421-443. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(03)00032-4
- Rehber, H. E. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen yeterlikleri açısından müfettişlerden rehberlik beklentileri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
- Şen, Ü., ve Adıgüzel, F. B. (2018). Türkçe ve Türk kültürü dersi öğretmenlerinin yurt dışı görevini tercih etme nedenleri ve görevlerine ilişkin beklentileri. Aydın TÖMER Dil Dergisi, 3(1), 67-90.
- Tok, H. ve Bozkurt, A. (2010). Sınıf öğretmenlerinin 1. 2. 3. sınıflar için ayrı yetiştirilmeleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 759- 778.
- Tutar, H. (2022). Nitel araştırmalarda geçerlilik ve güvenilirlik: Bir model önerisi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 117-140. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227323
- Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(24), 543-559.
- Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnikmerkezcilik düzeylerini etkileyen etmenler. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Yalçın, R. (2019). Yurt dışında görevlendirilen öğretmenlerin yaşadıkları sorunlar ve mesleki gelişimlerine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacı Bayram Veli Üniversitesi.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, G. ve Tepe, N. (2020). Yurt dışında görev yapan okutmanların kültürlerarası iletişim algılarının incelenmesi: Nitel bir araştırma. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(4), 1616-1633.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Eğitim Yönetimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Proje Numarası | Proje değil |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Haziran 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Kasım 2024 |
| Kabul Tarihi | 8 Mayıs 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025Cilt: 10 Sayı: 1 |
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 10-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 10-Sayı 2) Aralık 2025 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 tarihinden itibaren dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
