ÖĞRETMENLERİN OKUL MÜDÜRLERİNE YÖNELİK LIKERT TİPİ TUTUM ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GÜVENİRLİK VE GEÇERLİK ÇALIŞMASI
Öz
Bu
araştırmanın amacı, “Öğretmenlerin Okul Müdürlerine İlişkin Tutumlarının Belirlenmesi”ne
yönelik likert tipi bir ölçek geliştirme çalışmasıdır. Araştırmanın çalışma
grubunu Mersin’de halen bir eğitim kurumunda öğretmenlik yapmakta olan 325
gönüllü birey oluşturmaktadır. Uzmanların incelemesi sonucunda denemelik form 99
maddeden 56 maddeye kadar indirilmiştir. Daha sonra denemelik form, çalışma
grubuna uygulanarak elde edilen veriler üzerinden maddelerin aritmetik
ortalamaları, standart sapmaları, madde toplam test korelasyonları, Cronbach α
ve test tekrar test güvenirlik katsayıları hesaplanmış ve en son ölçeğin açımlayıcı
ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, 27
maddelik son form ölçek elde edilmiştir. Açımlayıcı faktör analizinin varimax
rotasyonu sonucunda 27 maddeden oluşan ölçeğin tek boyut ve altı bileşenden
oluştuğu görülmüştür. Ölçeğin bütününe ait Cronbach α (iç tutarlık) katsayısı
0.91 (p<.05), test tekrar test güvenirliği ise 0.78 (p<.01) olarak
bulunmuştur. Kapsam geçerliğine kanıt olarak; denemelik formun maddeleri
hazırlanırken, mesleğinde deneyimli öğretmenlerin ve ölçme değerlendirme
uzmanlarının görüşleri alınmıştır. Son olarak, 27 maddelik son form ölçek 101 öğretmene
uygulanarak elde edilen veriler üzerinden doğrulayıcı faktör analizi
gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliğine kanıt olarak yapılan doğrulayıcı
faktör analizi sonuçlarına göre elde
edilen ki-kare istatistiğinin serbestlik derecesine oranı (χ2/df) 1.28 (χ2=395.10
df=309); kök ortalama kare yaklaşım hatası (RMSEA) .05; standardize edilmiş kök
ortalama kare hatası (SRMR) .06; uyum iyiliği indeksi (GFI) .85; düzeltilmiş
uyum iyiliği indeksi (AGFI) .80; normlanmış uyum indeksi (NFI) .92;
karşılaştırmalı uyum indeks (CFI) değeri ise .98 olarak elde edilmiştir. Buna
göre araştırmadan elde edilen sonuçlar kapsamında, güvenilir ve geçerli bir
ölçek geliştirildiği görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allport, G.W. (1935). “Attitudes”, Handbook of social psychology. Worcester, Mass: Clark University Press.
- Aiken, L. R. (2000). “Interests, Attitudes and Values”, Psychological Testing and Assessment. Baston: Allyn and Bacon, 10. Baskı.
- Anastasi, A. (1997). “Measuring Interests and Attitudes”, Psychological Testing. New Jersey:Prentice Hall, 7. Baskı.
- Bartell, C. A. ve Birch, L. W. (1995). Restructuring Administrator Preparation for California. Thrust for Educational Leadership”, V:24. I: 5, 28-31.
- Bayrak, C. (1992). Okul ve Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
- Blalock, H. M. (1960). “Factor Analysis and Other Multivariate Techniques”, Social Statistics. New York: McGraw-Hill Book Company.
- Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, N:7, 15.
- Bursalıoğlu, Z. (2003). Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 7. Baskı.
- Bjork L. G. ve Gingsberg, R. (1995). Principles of Reform and Reforming Principal Training: A Theoretical Perspective. Educational Administration Quarterly, V: 31, N:1,11-37
- Çıkrıkçı, N. (1991). Tutumların Ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Dergileri Veritabanı, (24)1.
- Erkuş, A. (2003). “Tutumlar, Bileşenleri ve Ölçülmesi”, Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği, 1. Basım.
- Field, A. (2009), “Exploratory Factor Analysis”, Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications Ltd., 3. Baskı.
- Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2008). “Scaling Procedures”, Using SPSS for Windows and Macintosh. New Jersey: Pearson Prentice Hall, 5. Baskı.
- Gizir, S. (2005). In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in the Department of Educational Sciences. Middle East Technical University, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi, 10. Baskı.
- Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- MEB. (1999). Okul-Kurum Müdürü Görev ve Tanımları. Yönetimi Değerlendirme ve Geliştirmesi Dairesi Başkanlığı. B.08.0.MÜB.0.37.04.02/446 sayılı yazı, Ankara.
- Morgan, C. T. (1961). “Tutumlar ve Önyargı”, Psikolojiye Giriş Ders Kitabı. Çeviri: Arıcı ve Diğerleri, Ankara Meteksan, 2. Baskı.
- Sünbül, Ö ve İnandı, Y. (2005). İlköğretim ve Lise Öğretmenlerinin, İlköğretim ve Bakanlık Müfettişlerine İlişkin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1); 214-226.
- Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ekinoks Yayınevi, Ankara, ss. 1-71.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). “Principal Components and Factor Analysis”, Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson International Edition, 5. Baskı.
- Taylor, S. E., Peplau L. A. ve Sears, D. O. (2003). “Tutumlar ve Tutum Değişikliği”, Sosyal Psikoloji. Çeviren: Ali Dönmez, Ankara: İmge Kitapevi, 11. Baskı.
- Taymaz, H. (1986). Okul Yönetimi ve Yönetici Yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 123-125.
- Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 3. Baskı.
- Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği, 2. Baskı.
- Thorndike, P. L. (1977). “Questionnaries and Inventories for Self-Appraisal”, Measurement and Evaluation in Psychology and Education. New York: John Wiley & Sons, 4. Baskı.
- Thurstone, L. L. (1928). Attitudes Can Be Measured. American Journal of Sociology (33):529-554
DEVELOPMENT OF A LIKERT TYPE ATTITUDE SCALE OF TEACHERS TOWARD SCHOOL PRINCIPALS: RELIABILITY AND VALIDITY STUDY
Öz
The aim of this study is to develop a likert-type
scale for “Determining Teachers' Attitudes towards School Principals.” The
study group is composed of 325 volunteers who are currently working at a school
in Mersin. As a result of the examination of the experts, the pre-scale was
reduced from 99 to 56 items. Then, the data obtained by applying the pre-scale
to the study group, means, standard deviations, item total test correlations,
Cronbach α and test-retest reliability coefficients were calculated and the
exploratory and confirmatory factor analyzes of the scale were made. As a
result of the analyzes, the final form of 27 items was obtained. As a result of
the varimax rotation of the exploratory factor analysis, the scale including of
27 items consisted of one dimension and six components. Cronbach α (internal
consistency) coefficient was 0.91 (p<.05) and test-retest reliability was
0.78 (p<.01). As evidence for the content validity of the scale, the
opinions of the experienced teachers and the assessment and evaluation experts
in the profession were taken while writing the items of the scale. Finally,
confirmatory factor analysis was performed on the data obtained by applying the
final form of 27 items to 101 teachers. The ratio of chi-square statistics to
degree of freedom according to the results of the confirmatory factor analysis
made as evidence for the construct validity of the scale (x2 / df)
1.28 (x2= 395.10 df = 309); root mean square approximation of error
(RMSEA) .05; standardized root mean square residual (SRMR) .06; goodness of fit
index (GFI) .85; adjusted goodness of fit index (AGFI) .80; normed fit index
(NFI) .92; The comparative fit index (CFI) value was .98. Accordingly, a
reliable and valid scale was developed within the scope of the results obtained
from the study.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Allport, G.W. (1935). “Attitudes”, Handbook of social psychology. Worcester, Mass: Clark University Press.
- Aiken, L. R. (2000). “Interests, Attitudes and Values”, Psychological Testing and Assessment. Baston: Allyn and Bacon, 10. Baskı.
- Anastasi, A. (1997). “Measuring Interests and Attitudes”, Psychological Testing. New Jersey:Prentice Hall, 7. Baskı.
- Bartell, C. A. ve Birch, L. W. (1995). Restructuring Administrator Preparation for California. Thrust for Educational Leadership”, V:24. I: 5, 28-31.
- Bayrak, C. (1992). Okul ve Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Yayınları.
- Blalock, H. M. (1960). “Factor Analysis and Other Multivariate Techniques”, Social Statistics. New York: McGraw-Hill Book Company.
- Bursalıoğlu, Z. (1982). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, N:7, 15.
- Bursalıoğlu, Z. (2003). Eğitim Yönetiminde Teori ve Uygulama. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 7. Baskı.
- Bjork L. G. ve Gingsberg, R. (1995). Principles of Reform and Reforming Principal Training: A Theoretical Perspective. Educational Administration Quarterly, V: 31, N:1,11-37
- Çıkrıkçı, N. (1991). Tutumların Ölçülmesi. Ankara Üniversitesi Dergileri Veritabanı, (24)1.
- Erkuş, A. (2003). “Tutumlar, Bileşenleri ve Ölçülmesi”, Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği, 1. Basım.
- Field, A. (2009), “Exploratory Factor Analysis”, Discovering Statistics Using SPSS. London: Sage Publications Ltd., 3. Baskı.
- Green, S. B. ve Salkind, N. J. (2008). “Scaling Procedures”, Using SPSS for Windows and Macintosh. New Jersey: Pearson Prentice Hall, 5. Baskı.
- Gizir, S. (2005). In Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy in the Department of Educational Sciences. Middle East Technical University, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi, 10. Baskı.
- Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- MEB. (1999). Okul-Kurum Müdürü Görev ve Tanımları. Yönetimi Değerlendirme ve Geliştirmesi Dairesi Başkanlığı. B.08.0.MÜB.0.37.04.02/446 sayılı yazı, Ankara.
- Morgan, C. T. (1961). “Tutumlar ve Önyargı”, Psikolojiye Giriş Ders Kitabı. Çeviri: Arıcı ve Diğerleri, Ankara Meteksan, 2. Baskı.
- Sünbül, Ö ve İnandı, Y. (2005). İlköğretim ve Lise Öğretmenlerinin, İlköğretim ve Bakanlık Müfettişlerine İlişkin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirme Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (1); 214-226.
- Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ekinoks Yayınevi, Ankara, ss. 1-71.
- Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2007). “Principal Components and Factor Analysis”, Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson International Edition, 5. Baskı.
- Taylor, S. E., Peplau L. A. ve Sears, D. O. (2003). “Tutumlar ve Tutum Değişikliği”, Sosyal Psikoloji. Çeviren: Ali Dönmez, Ankara: İmge Kitapevi, 11. Baskı.
- Taymaz, H. (1986). Okul Yönetimi ve Yönetici Yetiştirme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 123-125.
- Tavşancıl, E. (2006). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 3. Baskı.
- Tezbaşaran, A. A. (1997). Likert Tipi Ölçek Geliştirme Kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği, 2. Baskı.
- Thorndike, P. L. (1977). “Questionnaries and Inventories for Self-Appraisal”, Measurement and Evaluation in Psychology and Education. New York: John Wiley & Sons, 4. Baskı.
- Thurstone, L. L. (1928). Attitudes Can Be Measured. American Journal of Sociology (33):529-554
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019Cilt: 4 Sayı: 1 |
IHEAD'ın son sayısının (Cilt 9-Sayı 1) yayımlandığını bildirmekten mutluluk duymaktayız. Sayının yayımlanmasında emeği geçen editör kurulu üyelerine, hakemlere ve yazarlara değerli katkılarından dolayı özel teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca, IHEAD'ın gelecek sayısını (Cilt 9-Sayı 2) Aralık 2024 itibariyle yayımlamayı planlamaktayız. Ocak 2024 itibariyle dergimize Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makaleler de kabul etmekteyiz. Eğitimle ile ilgili makalelerinizi değerlendirmekten büyük bir memnuniyet duyacağımızı bildirir katkılarınız için şimdiden teşekkür ederiz.
Editör Kurulu
