Etik İlkeler ve Yayın Politikası

1. Dergiye özgün çalışmalar gönderilmelidir.
2. Gönderilen makaleler başka bir yerde yayımlanmamış olmalı veya yayımlanmak üzere farklı bir dergiye gönderilmemelidir.
3. Makaleler sisteme yüklenirken yazar isimleri, adresleri ve yazarları tanıtıcı tüm bilgiler silinerek yüklenmelidir.
4. Yazar(lar), makale yazımı sırasında yararlandığı kaynaklara etik ilkeler doğrultusunda doğru biçimde atıf yapmalıdır.
5. Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adı, yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirme, yazar çıkarma, yazar ekleme işlemi yapılmamalıdır.

Etik kurallar kapsamında; dergimizde değerlendirilmek üzere Etik Kurul İzni gerektiren çalışmalar aşağıda sunulmaktadır:

1. Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney ve görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel, nicel veya karma yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırma,
2. Materyaller ve veriler de dahil olmak üzere insan ve hayvanların deneysel ya da diğer bilimsel amaçlar ile kullanıldığı araştırmalar,
3. İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar,
4. Hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen araştırmalar,
5. Kişisel verilerin korunması kanunu gereğince retrospektif çalışmalar.

Bu bağlamda dergimize gönderilen çalışmalarda;

• Olgu sunumlarında “Aydınlatılmış Onam Formu” nun alınmış olduğu belirtilmelidir.
• Başkalarına ait ölçek, anket ve fotoğrafların kullanılması durumunda sahiplerinden izin alındığı belirtilmelidir.
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakkı düzenlemelerine uyulduğu belirtilmelidir.

Yayın Etiği

Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar oluşturulurken açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar dikkate alınmıştır.

Yazarların Etik Sorumlulukları

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisine çalışma gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara uyması beklenmektedir:

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisinde uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına temel teşkil etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşıması beklenmektedir:

-Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması beklenmektedir. Bu sebeple dergimize gönderilen bütün çalışmalar için benzerlik oranı raporu istenmektedir. Yazar(lar)ın başka çalışmalardan yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
-Çalışmanın oluşturulmasında içeriğe entelektüel açıdan katkı sağlamayan kişiler, yazar olarak belirtilmemelidir.
-Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır. Varsa çalışmanın mali destek kaynakları, hibe/fon numarası ve diğer referans numaraları ile birlikte belirtilmelidir.
-Yazar(lar)dan değerlendirme süreçleri çerçevesinde makalelerine ilişkin ham veri talep edilebilir, böyle bir durumda yazar(lar) beklenen veri ve bilgileri yayın kurulu ve bilim kuruluna sunmaya hazır olmalıdır.
-Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizlerle ilgili gerekli izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklerin rızasının alındığını gösteren belgeye sahip olmalıdır.
-Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki çalışmasıyla ilgili bir yanlış ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
-Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz. Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir dergide yayınlanmış çalışma Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisine gönderilemez.
-Yazarlar editör kurulu tarafından önerilen düzeltmeleri zamanında yapmakla sorumludur. Zamanında yapılmayan düzeltmeler nedeniyle iade edilen çalışmalar yeniden değerlendirmeye alınamaz.
-Tezden türetilen çalışmalarda tezin sahibi ve danışmanı yazar olarak yer almak durumundadır. Zorunlu olmamakla birlikte varsa ikinci danışman da yazar olarak yer alabilir. Bunların dışında farklı yazarlar ancak katkıları açıklanmak koşulu ile yer alabilirler.

Editörlerin Etik Görev ve Sorumlulukları

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi editör ve alan editörleri, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan "COPE Code of Conduct and Best Practice Guidelines for Journal Editors" ve "COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors" rehberleri temelinde aşağıdaki etik görev ve sorumluluklara sahip olmalıdır:

a) Genel görev ve sorumluluklar:

Editörler, Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisinde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadır:

-Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,
-Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
-Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
-Düşünce özgürlüğünü destekleme,
-Akademik açıdan bütünlüğü sağlanma,
-Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam ettirme,
-Düzeltme, açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık gösterme.

b) Okuyucu ile ilişkiler:

Editörler tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir. Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve bilimsel literatüre katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir. Ayrıca editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.

c) Yazarlar ile ilişkiler:

Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

-Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, geçerliliği, anlatımın açıklığı ve derginin amaç ve hedeflerine dayanarak olumlu ya da olumsuz karar vermelidir.
-Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların ciddi problemi olmadığı sürece ön değerlendirme aşamasına almalıdır.
-Editörler, çalışma ile ilgili ciddi bir sorun olmadıkça, olumlu yöndeki hakem önerilerini göz ardı etmemelidir.
-Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
-"Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
-Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.

d) Hakemler ile ilişkiler:

Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:

-Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
-Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri sağlamakla yükümlüdür.
-Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını gözetmek durumundadır.
-Körleme hakemlik bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutmalıdır.
-Hakemleri tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik etmelidir.
-Hakemlerin performansını artırıcı uygulama ve politikalar belirlemelidir.
-Hakem havuzunun dinamik şekilde güncellenmesi konusunda gerekli adımları atmalıdır.
-Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
-Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için adımlar atmalıdır.

e) Yayın kurulu ile ilişkiler:

Editörler, tüm yayın kurulu üyelerinin süreçleri yayın politikaları ve yönergelere uygun ilerletmesini sağlamalıdır. Yayın kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve gelişmelerden haberdar etmelidir. Ayrıca editörler:

-Yayın kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak değerlendirmelerini sağlamalıdır.
-Yeni yayın kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte belirlemelidir.
-Yayın kurulu üyelerinin uzmanlık alanına uygun çalışmaları değerlendirme için göndermelidir.
-Yayın kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
-Yayın kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi için toplantılar düzenlemelidir.

f) Dergi sahibi ve yayıncı ile ilişkiler:

Editörler ve yayıncı arasındaki ilişki editoryal bağımsızlık ilkesine dayanmaktadır. Editörler ile yayıncı arasında yapılan yazılı sözleşme gereği, editörlerin alacağı tüm kararlar yayıncı ve dergi sahibinden bağımsızdır.

g) Editoryal ve kör hakemlik süreçleri:

Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan "Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci" politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın adil, tarafsız ve zamanında değerlendirme sürecinin tamamlanmasını sağlar.

h) Kalite güvencesi:

Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikaları ve uluslararası standartlara uygun olarak yayınlanmasından sorumludur.

i) Kişisel verilerin korunması:

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere veya görsellere ilişkin kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan bireylerin açık rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.

j) Etik kurul, insan ve hayvan hakları:

Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalara ilişkin izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle sorumludur.

k) Olası suistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem:

Editörler; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikâyetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün sorumlulukları arasında yer almaktadır.

l) Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak:
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.

m) Fikri mülkiyet haklarının korunması:

Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür. Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

n) Yapıcılık ve tartışmaya açıklık:
Editörler dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir. Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır. Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.

o) Şikayetler:

Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen şikâyetleri dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.

p) Politik ve Ticari kaygılar:

Dergi sahibi, yayıncı ve diğer hiçbir politik ve ticari unsur, editörlerin bağımsız karar almalarını etkilemez.

r) Çıkar çatışmaları:

Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını garanti eder.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Tüm çalışmaların "Körleme Hakemlik" ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan etkilemektedir. Bu süreç yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez, değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör aracılığıyla yazar(lar)a iletilir. Bu bağlamda Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi için çalışma değerlendiren hakemlerin aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:

-Sadece alanı ile ilgili çalışma değerlendirmeyi kabul etmelidir. Belirtilen süre içerisinde aday makalenin incelemesini gerçekleştiremeyecek durumda olan hakem, editörleri derhal haberdar edip gözden geçirme davetini reddederek yeni bir hakem ataması yapılmalıdır.
-Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
-Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
-Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
-Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır. Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal inançlar ve ticari kaygıların değerlendirmeye etki etmesine izin vermemelidir.
-Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
-Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.


Yayıncının Etik Sorumlukları

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi Editörleri ve Yayın Kurulu aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:

-Editörler, Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisine gönderilen çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler editörlerdir.
-Bağımsız editör kararı oluşturulmasını taahhüt eder.
-Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisinde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
-Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri alma sorumluluğuna sahiptir.


Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşırsanız

Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisinde yukarıda bahsedilen etik sorumluluklar ve dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen ihead.editor@aksaray.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.